Geëvacueerde schippersfamilies in de Limburgse frontlinie
De grootste scheepsramp van de Nederlandse binnenvaart vond plaats op 30 september 1944. Alle 240 binnenvaartschepen in de Maasbrachtse haven werden opgeblazen en de haven veranderde in een schepenkerkhof. Ruim duizend mensen - schippersfamilies- raakten hun huis kwijt.
Netwerk Oorlogsbronnen
Sprengcommando
Nadat de haveningang eerder al geblokkeerd was door twee gezonken schepen, gaf het Duitse ‘Sprengcommando’ op 29 september 1944 het bevel: alle opvarenden van de 240 schepen in de Maasbrachtse haven moesten hun schip verlaten. De volgende dag werden de schepen tot zinken gebracht, één voor één opgeblazen met dynamiet. De schippersfamilies verloren hun huis en er ontstond een vluchtelingenstroom van ruim duizend mensen.
Thema
Sprengkommando's
Sprengkommando's waren onderdeel van de Duitse Wehrmacht. Ze moesten zoveel mogelijk gebouwen opblazen en materialen onklaar maken om te voorkomen de de geallieerden deze konden gebruiken. Hoge gebouwen die als uitkijkpost door de geallieerden konden worden gebruikt moesten het vaak ontgelden.
Meer over Sprengkommando'sSchepenkerkhof Maasbracht oorlogsverhaalJeroen van den Kroonenberg & Bart Cuijpers
Evacuatie
Maasbracht lag twee maanden later bijna in de vuurlinie. Het front kwam dichtbij en de inwoners, inclusief de schippersfamilies, werden geëvacueerd. Een deel kwam in het relatief veilige Friesland terecht. Anderen in Montfort, een dorp ten oosten van Maasbracht. Hier wachtte hen op 20 en 21 januari 1945 een nieuwe ramp.
Gebeurtenis
Operatie Blackcock
Operatie Blackcock was een Britse militaire operatie tussen 14 en 27 januari 1945 in Limburg, met als doel het front te verleggen richting de Roer. Tijdens deze operatie werd Montfort gebombardeerd, met 186 slachtoffers tot gevolg. De operatie was een geallieerd succes.
Meer over Operatie Blackcock“De mensen gingen voor onbepaalde tijd de kelders in. Proviand voor een beperkt aantal dagen ging mee. [..] We verblijven er met dertien personen. Die nacht en ochtend gaan de beschietingen onverminderd voort. [..] Er wordt luid gebeden.”
Frans SmitsEvacué uit Echt in Montfort
Geallieerde bommen
Montfort werd overstroomd met duizenden evacuees die een veilig heenkomen zochten. Het dorp had oorspronkelijk 1700 inwoners, met de evacuees erbij waren het er 7000. Omdat het een belangrijk wegenknooppunt was, waren er ook veel Duitsers in en om het dorp te vinden. De schuilkelders en zelfgebouwde aarden bunkers waren overvol met de inwoners van Montfort en de evacuees, waaronder een deel van de Maasbrachtse schippersfamilies. Veel jonge mannen zaten ondergedoken om te ontkomen aan de Duitse razzia's voor arbeid.
Op 21 en 22 januari 1945 werd het dorp hevig gebombardeerd door Canadese bommenwerpers. De schuilkelders bleken niet bestand tegen de bommen, 186 mensen komen om het leven. De volgende dag werd Maasbracht bevrijd, een dag later was ook Montfort vrij.
Gebeurtenis
Bombardement op Montfort
Het bombardement op Montfort, uitgevoerd door de Royal Air Force met luchtsteun van Canadese bommenwerpers, vond plaats tussen 20 en 21 januari 1945. Het gewilde doelwit waren de Duitse verbindingslijnen. Er vielen 186 doden. Het dorp zat vol met evacués, waaronder die van de scheepsramp in Maasbracht. De overvolle schuilkelders bleken niet bestand tegen de luchtaanvallen door de geallieerde jachtbommenwerpers.
Meer over Bombardement op Montfort“Het huilend gejank van duikvluchten. De grond trilde. De kelder ging op en neer als een schip in de storm. Telkens opnieuw die jankende duikvlucht. En telkens was ik blij dat het niet bij ons was. Ik verging van de angst."
Jo Segers
Terug naar de plek •
Kinderen van groep 7 van Basisschool de Hovenier uit Montfort reconstrueren het verhaal van Wiel Creemers die de 2e wereld oorlog als jonge jongen meemaakte.
Fred Houben
