Ethische Code Oorlogsbronnen

De website Oorlogsbronnen brengt meer dan 400 collecties met originele bronnen over de Tweede Wereldoorlog digitaal bij elkaar en verbindt ze, met als doel de gebruiker wegwijs te maken in het aanbod.

Oorlogsbronnen benut hierbij twee soorten data:

1. Collectiedata (beschrijvingen)
2. Persoonsgegevens

Deelnemers van Oorlogsbronnen hebben middels de deelnemersovereenkomst verklaard ervoor in te staan dat rechten van derden met betrekking tot de beschikbaar gestelde collectiedata niet worden geschonden. In geval van niet-deelnemers zijn er vaak geen verwerkersovereenkomsten. Als het gaat om persoonsgegevens zijn er in sommige gevallen – bijvoorbeeld met datasets van het Nationaal Archief of CBG – verwerkersovereenkomsten, maar vaak ook niet.

Er kunnen wettelijk bepaalde omstandigheden zijn om alsnog data offline te halen. Hierbij valt met name te denken aan:

1. AVG
2. Archiefwet
3. Auteursrecht

Daarnaast kunnen er ook “ethische” overwegingen zijn om data offline te zetten.

Uitgangspunten

Deze Ethische Code formuleert de uitgangspunten die de Stichting WO2Net hanteert bij de publicatie van de collectie- en persoonsdata op de website Oorlogsbronnen:

Algemeen

1. Ons beleid is om alle openbare archieven met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog compleet en integraal toegankelijk te maken voor het brede publiek en jongere generaties.
2. Het totale aanbod aan bronnen en context op Oorlogsbronnen.nl is geenszins een representatieve selectie van alle WO2-collecties over de Tweede Wereldoorlog in het toenmalige Koninkrijk der Nederlanden. Het is een verzameling digitaal beschikbare data, afkomstig uit archieven en collecties van Nederlandse en buitenlandse collectiebeheerders. Deze wordt continu uitgebreid.
3. Oorlogsbronnen is zelf geen collectiehoudende instelling. Gebruikers die zich bij ons melden met bronnenmateriaal, verwijzen wij door naar erfgoedinstellingen in ons deelnemersnetwerk die een wettelijke taak hebben om erfgoed duurzaam te bewaren en beschikbaar te stellen. Uitzondering hierop vormen pasfoto’s die door nabestaanden of andere aan ons worden aangeboden: deze plaatsen we zelf – na controle – op de website bij de tijdlijnen van de betreffende persoon.
4. Collecties en archieven zijn altijd subjectief. Oorlogsbronnen streeft ernaar om de bronnen “as is” te presenteren. De gebruiker draagt uiteindelijk zelf de verantwoordelijkheid voor de interpretatie van de aangeboden bronnen.

Bezwaren tegen publicatie van data/scans/beschrijvingen

Bezwaren tegen publicatie worden altijd primair door de leverancier van de bronnen afgehandeld. Meldingen die bij ons binnenkomen zullen wij altijd voorleggen aan de bronhouder in diens rol als eindverantwoordelijke. Als het gaat om bezwaren die betrekking hebben op de AVG of het auteursrecht, halen wij de data preventief offline, in afwachting van het oordeel van de bronhouder. Bezwaren die te maken hebben met hoe de data gepresenteerd wordt op Oorlogsbronnen.nl worden afgehandeld door de Stichting WO2Net.

Verzoek om aanpassing of verwijdering persoonsdata/tijdlijn

Oorlogsbronnen brengt de informatie bijeen die bekend is uit de bronnen. Deze bronnen zijn niet altijd eenduidig en bevatten ook niet altijd correcte data. Alleen in geval van data die incorrect zijn omdat ze niet corresponderen met de inhoud van de bron, ondernemen wij actie door dit te melden bij de bronleverancier. Als deze de aanpassing heeft doorgevoerd, verschijnt het na enige tijd ook in gecorrigeerde vorm op de Oorlogsbronnen-site. In afwachting van deze mutatie zal in sommige gevallen alvast de data op Oorlogsbronnen worden aangepast.

Alleen in geval van geboorte- of sterftedatum en pasfoto's kunnen webbezoekers zich via de website of info@oorlogsbronnen.nl melden voor aanpassingen of toevoegingen. De medewerkers van WO2Net zullen hierbij altijd vragen om onderliggend documentatiemateriaal

Verwijdering: Als er sprake is van een wettelijke verplichting (AVG, Archiefwet, auteursrecht, etc.) haalt de Stichting WO2Net bronnen of tijdlijnen offline. Hierbij zal zij ook altijd de bronhouder(s) op de hoogte stellen.

Als er evident eenzijdige of foutieve informatie online staat waardoor de betrokkene in kwestie ten onrechte in een kwaad daglicht wordt gezet haalt de Stichting WO2Net bronnen of tijdlijnen offline. Hierbij zal zij ook altijd de bronhouder(s) op de hoogte stellen.

Verzoek om aanpassing collectiedata

Oorlogsbronnen publiceert de collectiedata zoals deze zijn aangeleverd door de bronleverancier. De leverancier, als aanleverende partij, is daarmee formeel het eerste aanspreekpunt in geval van eventuele onjuistheden in de bijschriften of beschrijvingen. Meldingen die bij ons binnenkomen zullen wij doorspelen aan de bronhouder.

Het taalgebruik in bronnen en de beschrijving daarvan, en wat we als gepast en respectvol ervaren, verandert in de tijd. Wij zijn ons ervan bewust dat er om die reden sprake kan zijn van racistische, discriminerende of op andere wijze kwetsende uitingen in de door Oorlogsbronnen gepresenteerde bronnen. Wij hechten echter veel waarde aan de authentieke presentatie van de bronnen, daarom zullen wij altijd de bron onveranderd tonen. Om webgebruikers zich ervan te vergewissen dat er soms sprake is van archaïsch taalgebruik, staat bij iedere beschrijving de volgende disclaimer:

“Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.”

De beschrijvingen en bijschriften die door bronhouders aan ons worden aangeleverd, zijn primair voor de verantwoording van de bronhouders. Wel achten wij het onze verantwoordelijkheid om deze bronhouders te wijzen op mogelijk kwetsend taalgebruik.

Omgang met meldingen over onjuistheden in contextinformatie/artikelen

De context die wij geven op Oorlogsbronnen.nl – bijvoorbeeld korte uitleg over termen, personen of gebeurtenissen – is bedoeld om gebruikers te helpen de bronnen beter te begrijpen. Artikelen worden eveneens op Oorlogsbronnen geplaatst om context en duiding te geven aan bronnen. Meldingen over onjuistheden in de context geproduceerd door Oorlogsbronnen zelf, worden afgehandeld door de Stichting WO2Net.

Verzoek om verwijderen bronnen vanwege gevoelige/schokkende inhoud

Origineel bronnenmateriaal over de Tweede Wereldoorlog is soms schokkend en confronterend, bijvoorbeeld in geval van foto’s van bevrijde concentratiekampen. De eindverantwoordelijkheid voor publicatie – en dus ook de keuze om een bron wel of niet beschikbaar te stellen – ligt primair bij de bronhouder. Als Stichting WO2Net vinden wij het belangrijk om de Tweede Wereldoorlog in al zijn facetten te tonen, dus zullen we geen filtering op dit soort bronnen toepassen.