Nota van het hoofd van de Afdeling Juridische Zaken D.J.H.W. Spanjaard aan de bestuurder van het Muziekgilde inzake het nemen van maatregelen tegen de gang van zaken rond het voordragen van muziekpedagoog K. Zwaneveld voor vrijstelling van de arbeidsinzet door M. Spijker, 3 augustus 1943.

Arbeidsinzet

De Arbeidsinzet is de benaming van de gedwongen tewerkstelling in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog voor mannen van zeventien tot veertig jaar. Veel mannen willen dit niet. Ze duiken onder, of ze zorgen ervoor dat ze een vrijstelling krijgen. Keuringsartsen en ambtenaren helpen om zo'n vrijstelling te regelen. Ze verklaren dat iemand ziek is, of thuis onmisbaar. Uiteindelijk zijn er in totaal 500.000 Nederlandse mannen die in Duitsland als dwangarbeider werken.