Engbert Onsia: Brieven en kaarten aan moeder en familie (bloknotepapier en gevangenispapier met handgeschreven tekst)

De ongeveer 20 jarige auteur werkt vanaf mei 1942 vrijwillig in Duitsland. Het lager Falkensee bij Berlijn is goed onderhouden, ze krijgen zwarte koffie te drinken en iedere week een ei. Hij kookt extra warm eten, maar er is wel meer brood dan in Nederland. Na een tijdje komt post van huis. In brieven, meestal naar huis praat hij bijna alleen over eten en vraagt hij om pakketjes. Hij wil bouillon, suiker, boter, kleren en enveloppen. Zijn werk als machinebankwerker bevalt hem en hij verdient er mee. Hij staat om half vier op en is tegen 6 uur terug in het Lager. Zo nu en dan gaat hij naar de bioscoop. Na verhuizing slaapt hij met 60 man op de kamer, maar woont nu vlakbij de fabriek. Hij moet zich bij de fabriek wassen. Hij hoeft niet hard te werken. Er is geen linnengoed en de Duitsers vindt hij onbeschoft. Als zijn salaris minder wordt, verdient hij bij. Hij vraagt om wasmiddel, een tandenborstel en tandpasta te sturen en vraagt of in Holland soms niets meer te koop is. Van de 40 mark die hij verdient stuurt hij geld naar huis. Hij vertelt over het Italiaanse fruit, dat hij in overvloed op de veiling koopt. Voortdurend wil hij extra artikelen. Er wordt eigengebakken brood opgestuurd. Sigaretten krijgt hij van zijn maat. Hij vertelt dat er mensen naar het Oostfront gaan om puin te rijden. Men stuurt een primus op en hij heeft een fototoestel. Eind september 1942 verhuist hij naar het Hollanderlager ook bij Berlijn, waar hij gecontroleerd wordt op luizen. Hij noemt het een Russisch Lager. Er zijn meerdere nationaliteiten en ook meisjes, met wie hij contact maakt. Er is nog geen elektrisch-, alleen petroleumlicht. In november 1942 krijgen de ouders bericht van Cor uit Berlin-Tegelort, dat hun zoon Bert straf heeft gekregen en dat hij, Cor, zorgt voor zijn spullen. Voortaan komen de brieven uit de gevangenis in Berlijn (Moabit), De auteur schrijft dat het eten en de behandeling goed is. De ongeveer 20 jarige auteur werkt vanaf mei 1942 vrijwillig in Duitsland. Het lager Falkensee bij Berlijn is goed onderhouden, ze krijgen zwarte koffie te drinken en iedere week een ei. Hij kookt extra warm eten, maar er is wel meer brood dan in Nederland. Na een tijdje komt post van huis. In brieven, meestal naar huis praat hij bijna alleen over eten en vraagt hij om pakketjes. Hij wil bouillon, suiker, boter, kleren en enveloppen. Zijn werk als machinebankwerker bevalt hem en hij verdient er mee. Hij staat om half vier op en is tegen 6 uur terug in het Lager. Zo nu en dan gaat hij naar de bioscoop. Na verhuizing slaapt hij met 60 man op de kamer, maar woont nu vlakbij de fabriek. Hij moet zich bij de fabriek wassen. Hij hoeft niet hard te werken. Er is geen linnengoed en de Duitsers vindt hij onbeschoft. Als zijn salaris minder wordt, verdient hij bij. Hij vraagt om wasmiddel, een tandenborstel en tandpasta te sturen en vraagt of in Holland soms niets meer te koop is. Van de 40 mark die hij verdient stuurt hij geld naar huis. Hij vertelt over het Italiaanse fruit, dat hij in overvloed op de veiling koopt. Voortdurend wil hij extra artikelen. Er wordt eigengebakken brood opgestuurd. Sigaretten krijgt hij van zijn maat. Hij vertelt dat er mensen naar het Oostfront gaan om puin te rijden. Men stuurt een primus op en hij heeft een fototoestel. Eind september 1942 verhuist hij naar het Hollanderlager ook bij Berlijn, waar hij gecontroleerd wordt op luizen. Hij noemt het een Russisch Lager. Er zijn meerdere nationaliteiten en ook meisjes, met wie hij contact maakt. Er is nog geen elektrisch-, alleen petroleumlicht. In november 1942 krijgen de ouders bericht van Cor uit Berlin-Tegelort, dat hun zoon Bert straf heeft gekregen en dat hij, Cor, zorgt voor zijn spullen. Voortaan komen de brieven uit de gevangenis in Berlijn (Moabit), De auteur schrijft dat het eten en de behandeling goed is.