W.L.W. Tersmette: Dagboek Ende Journael (Dagboek van een puber in oorlogstijd)

HBS-scholier Wout Tersmette groeit op in een katholiek gezin in Delft en heeft drie oudere zussen. Als hij in augustus 1942 veertien wordt besluit hij een dagboek te gaan bijhouden. Dat blijft hij doen tot na de bevrijding. Naast persoonlijke gebeurtenissen geeft hij ook nieuwsberichten weer, vandaar de titel van het dagboek: Dagboek Ende Journael. Dat laatste gebeurt steeds uitvoeriger: eerst aan de hand van berichtgevingen van de BBC en Radio Oranje, en na 1943, als de familie Tersmette niet langer de beschikking heeft over een radio, aan de hand van illegale bladen. Maar hoewel het oorlog is en de familie het met name gedurende de Hongerwinter zwaar zal krijgen, schrijft Wout toch vooral over alledaagse zaken, zoals zijn aquarium, voetbaltoernooien en repetitieweken op de HBS. Als hij bij een neef logeert, pleegt hij voor de eerste keer in zijn leven een telefoontje: ‘’s Avonds mocht ik opbellen. Eerst met een hendel draaien, telefoniste, word teruggebeld, u wordt doorverbonden, en ineens de stem van tante Ans.’ Grote indruk maakt het als op een dag in 1942 een goede vriend van hem niet meer in de klas verschijnt. Veel later blijkt de jongen te zijn omgekomen in Sobibor. ‘De leraar Nederlands vertelt dat Alex Dodewaard van school is. Er wordt geheimzinnig over gedaan. Hij is opgepakt of ondergedoken. Ik heb hem nooit meer gezien.’ HBS-scholier Wout Tersmette groeit op in een katholiek gezin in Delft en heeft drie oudere zussen. Als hij in augustus 1942 veertien wordt besluit hij een dagboek te gaan bijhouden. Dat blijft hij doen tot na de bevrijding. Naast persoonlijke gebeurtenissen geeft hij ook nieuwsberichten weer, vandaar de titel van het dagboek: Dagboek Ende Journael. Dat laatste gebeurt steeds uitvoeriger: eerst aan de hand van berichtgevingen van de BBC en Radio Oranje, en na 1943, als de familie Tersmette niet langer de beschikking heeft over een radio, aan de hand van illegale bladen. Maar hoewel het oorlog is en de familie het met name gedurende de Hongerwinter zwaar zal krijgen, schrijft Wout toch vooral over alledaagse zaken, zoals zijn aquarium, voetbaltoernooien en repetitieweken op de HBS. Als hij bij een neef logeert, pleegt hij voor de eerste keer in zijn leven een telefoontje: ‘’s Avonds mocht ik opbellen. Eerst met een hendel draaien, telefoniste, word teruggebeld, u wordt doorverbonden, en ineens de stem van tante Ans.’ Grote indruk maakt het als op een dag in 1942 een goede vriend van hem niet meer in de klas verschijnt. Veel later blijkt de jongen te zijn omgekomen in Sobibor. ‘De leraar Nederlands vertelt dat Alex Dodewaard van school is. Er wordt geheimzinnig over gedaan. Hij is opgepakt of ondergedoken. Ik heb hem nooit meer gezien.’ Ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van de auteur verscheen in 2008 een uitgave in eigen beheer van dit oorlogsdagboek. Daarin is de tekst uit de drie oorspronkelijke dagboekcahiers zo letterlijk mogelijk overgenomen, voorafgegaan door herinneringen aan de eerste oorlogsjaren, zoals Wout Tersmette die als bijna tachtigjarige heeft vastgelegd. Het geheel, omlijst door een proloog en een epiloog, is geïllustreerd met onder andere afbeeldingen van in het dagboek beschreven gebeurtenissen.