G. Velthuis-Calo: Haar naam is Grietje..

‘De zuurman stond op de hoek van de Lepelstraat met zuur, uitjes, augurken, komkommers ingelegd in het zuur. "Moe, mag ik zuur halen?" "Olijven niet vergeten hoor grietje." Na het eten, "naschjen", met thee, Kwatta-chocoladerepen en fruit. Vrijdagavond was het Naschj-avond,’ aldus beschrijft Greta Velthuis (geboren 1905), in een verslag over haar leven, haar jeugd in de Amsterdamse ‘Jodenhoek’. ‘Mensen gingen met handel, zoals fruit, naar het Waterlooplein, huurden een kar. Schreeuwend kondigden ze hun koopwaar aan.’ Met haar zusjes en broer groeit ze er op. Vader is bootwerker. Als in februari 1941 de ‘Jodenhoek’ wordt afgesloten, is Greta inmiddels getrouwd met Izak, die net als zij werkzaam is in de confectie. Er verschijnen opeens borden met het opschrift "Judenviertel/Joodsche Wijk". Er worden versperringen aangebracht en bruggen opgehaald. Met hun zoontje Philip wonen ze aan de Geldersekade. ‘Razzia in de Ruysstraat. Weghalen, schreeuwen van de Moffen, gillen van de slachtoffers,’ schrijft Greta in november 1942. Haar eens zo opgewekte en levenslustige vader berooft zich van het leven: ‘Boven een stoel in de binnengang met een brief "Kom niet in de keuken. Gevaarlijk!!’" De keukendeurknop verbonden met een touw, aan de kastdeurknop in de gang. Onze kat op de veranda gezet met een schoteltje melk. Haardstoel uit de kamer geplaatst in de keuken. De gaskraan geopend. Zelfmoord!!’ Greta, die achttien maanden in Auschwitz verblijft en slachtoffer is van medische experimenten, overleeft met haar zoon de oorlog. Izak, haar echtgenoot, is omgekomen. En ‘moe wou niet naar de schuilkelder met haar twee kleinkinderen. Zo zijn ze, moe, mijn zusje, Ronny en Annie, afgevoerd naar Polen. Ik ben in het bezit van papieren uitgereikt door het Rode Kruis, dat mijn lieve Moe, zusjes met hun kinderen, zijn vergast in 1943 in Sobibor.’ In 1948 hertrouwt Greta: met haar echtgenoot emigreert ze naar Zuid-Afrika. ‘De zuurman stond op de hoek van de Lepelstraat met zuur, uitjes, augurken, komkommers ingelegd in het zuur. "Moe, mag ik zuur halen?" "Olijven niet vergeten hoor grietje." Na het eten, "naschjen", met thee, Kwatta-chocoladerepen en fruit. Vrijdagavond was het Naschj-avond,’ aldus beschrijft Greta Velthuis (geboren 1905), in een verslag over haar leven, haar jeugd in de Amsterdamse ‘Jodenhoek’. ‘Mensen gingen met handel, zoals fruit, naar het Waterlooplein, huurden een kar. Schreeuwend kondigden ze hun koopwaar aan.’ Met haar zusjes en broer groeit ze er op. Vader is bootwerker. Als in februari 1941 de ‘Jodenhoek’ wordt afgesloten, is Greta inmiddels getrouwd met Izak, die net als zij werkzaam is in de confectie. Er verschijnen opeens borden met het opschrift "Judenviertel/Joodsche Wijk". Er worden versperringen aangebracht en bruggen opgehaald. Met hun zoontje Philip wonen ze aan de Geldersekade. ‘Razzia in de Ruysstraat. Weghalen, schreeuwen van de Moffen, gillen van de slachtoffers,’ schrijft Greta in november 1942. Haar eens zo opgewekte en levenslustige vader berooft zich van het leven: ‘Boven een stoel in de binnengang met een brief "Kom niet in de keuken. Gevaarlijk!!’" De keukendeurknop verbonden met een touw, aan de kastdeurknop in de gang. Onze kat op de veranda gezet met een schoteltje melk. Haardstoel uit de kamer geplaatst in de keuken. De gaskraan geopend. Zelfmoord!!’ Greta, die achttien maanden in Auschwitz verblijft en slachtoffer is van medische experimenten, overleeft met haar zoon de oorlog. Izak, haar echtgenoot, is omgekomen. En ‘moe wou niet naar de schuilkelder met haar twee kleinkinderen. Zo zijn ze, moe, mijn zusje, Ronny en Annie, afgevoerd naar Polen. Ik ben in het bezit van papieren uitgereikt door het Rode Kruis, dat mijn lieve Moe, zusjes met hun kinderen, zijn vergast in 1943 in Sobibor.’ In 1948 hertrouwt Greta: met haar echtgenoot emigreert ze naar Zuid-Afrika. Het verslag van Greta Velthuis-Calo is uitgegeven in eigen beheer (jaartal onbekend) met als titel Haar naam is Grietje.. Het is te vinden in de bibliotheek van het NIOD: Ned 12.2 01 en Ned 9.84 02