Zicht op de voorgevel van het 'Burmaniahuis' aan de Nieuwestad te Leeuwarden.

Zicht op de voorgevel van het 'Burmaniahuis' aan de Nieuwestad te Leeuwarden. Tijdens de laatste zes weken van de oorlog was het hoofdkwartie van de S.D. hier gevestigd. In Leeuwarden was vanaf het begin tot 28 oktober 1942 een afzonderlijke Aussendienststelle der S.D. en Sipo gevestigd. In september 1944 kwamen, als gevolg van de Geallieerde opmars, veel Duitse en Belgische Nazi’s in Nederland terecht. Leeuwarden kreeg toen opnieuw een Aussendienststelle - het beruchte Kommando Albrecht (zie afb 117812) – dat zich vestigde in de Spaarbank aan het Zaailand. In februari 1945 hoorde de Leeuwarder BS dat de SD de Spaarbank te klein vond en met de hele dienst naar het Burmaniahuis – destijds kantoor van de Algemene Friesche Levensverzekering Mij - zou verhuizen. De BS wist met hulp van twee ondergedoken PTT-monteurs, Radio Vaartjes van de Voorstreek en Radio Wiersma van de Tweebaksmarkt microfoontjes in de aanwezige telefoontoestellen te monteren, op het moment dat de SD al door het gebouw zwermde. Gelijktijdig legde een lasser naast het Burmaniahuis onder een tentje de verbindingen: zowel de inkomende als de uitgaande lijn van het Burmaniahuis kon op deze wijze worden afgetapt. De afluisterpost voor dit alles werd gevestigd in een verborgen ruimte achter de boekhandel van C.J. Wielenga in de Nieuwe Oosterstraat. Een team van 6 afluisteraars noteerde vrijwel zonder onderbreking tot aan de bevrijding alles wat er in de kamers van de SD-medewerkers werd gezegd. Alle rapporten gingen naar de BS met wie ook een directe telefoonlijn was voor de gevallen waarbij koeriersters snel op pad moesten om mensen te waarschuwen. En dat waren er vele. Er werd kort na de bevrijding een film gemaakt over de luisterpost waarin de gebeurtenissen door de betrokken zelf werden nagespeeld. Deze werd in 1992 is teruggevonden, nadien gerestaureerd en wordt nu in het Verzetsmuseum Leeuwarden bewaard. De achtergelegen kantoren van het Burmaniahuis werden overigens tijdens de laatste oorlogsmaanden niet door de SD gebruikt. Na de oorlog werd het Burmaniahuis opnieuw gebruikt door genoemde verzekeringsmaatschappij en later AEGON. In 1989 verkocht aan de gemeente Leeuwarden die het uit 1871 stammende pand integreerde in het nieuwe stadskantoor.