Archief van Jan Hemelrijk (geboren, 28-5-1918 - overleden, 16-3-2005). Verzetsdeelnemer.

Archief van Jan Hemelrijk (geboren, 28-5-1918 - overleden, 16-3-2005). Verzetsdeelnemer. In 1943 begonnen Jan Hemelrijk (1918-2005) en Bob van Amerongen (1924-2014) hun, tot dan toe hoofdzakelijk zelfstandig ondernomen, verzetsactiviteiten te bundelen. Uit de samenwerking kwam een Amsterdamse ‘verzorgingsgroep’ voort die zich onder andere bezighield met het zoeken naar onderduikadressen, het onder onderduikers distribueren van voedsel en voedselbonnen, en het vervalsen en uitgeven van onder andere: persoonsbewijzen, Tweede Distributiestamkaarten, en Ausweise. Door de toenemende activiteiten groeide het aantal medewerkers van de groep. Naast Jan Hemelrijk, zijn vrouw Aleid Brandes, en Bob van Amerongen maakten onder andere ook: Karel van het Reve (1921-1999) zijn vriendin Jozien (Tini) Israël (1920-2013), jurist Carl Anthony Ruys en zijn vriendin Marjolein Heijermans (1920-1990), en Femke Last (1923-2006) deel uit van de groep. Toen in september 1944 de Vrije Groepen Amsterdam (VGA) werd opgericht vernoemde Jan Hemelrijk de verzetsgroep naar ‘Porgel en Porulan’, afgekort PP-Groep, gebaseerd op de fantasiefiguren uit het in 1943 verschenen gedicht De Blauwbilgorgel van Cees Buddingh. In 1944 groeide de PP-groep uit tot een organisatie met vijf afdelingen en een buitenpost in Alkmaar (PP-Alkmaar). Bob van Amerongen gaf leiding aan de afdelingen Financiën en Natura, waarvan de laatste betrekking had op het verwerven en distribueren van voedsel onder de onderduikers. Voor deze afdeling onderhield Bob van Amerongen contacten met schaakgrootmeester Max Eeuwe die sinds 1940 directeur was van kruideniersfirma Van Amerongen en over voldoende voedsel beschikte. Jan Hemelrijk gaf leiding aan de afdelingen: Distributie, Arbeidsbemiddeling, en Documenten. De Documentenafdeling was de vervalsingsafdeling van de PP-groep, sinds begin 1945 gevestigd op de Weesperzijde 34, en tevens het Documentenbureau van de VGA. Voor de vervalsingsactiviteiten onderhield Hemelrijk veel contacten buiten de PP-groep, waaronder met de Persoonsbewijzen Centrale (PBC) van Gerrit van der Veen, en medewerkers van het natuurkundig laboratorium aan de Plantage Muidergracht. De meeste direct betrokkenen bij de PP-groep overleefden de oorlog. Ook Femke Last, die in 1944 door de Duitsers was opgepakt, keerde in april 1945 terug uit concentratiekamp Ravensbrück. Tot vlak na de bevrijding hield Jan Hemelrijk zich nog een tijd bezig met het maken van plannen voor de reconstructie van het Amsterdamse bevolkingsregister, waarvan de boekhouding door alle vervalsingsactiviteiten moest worden hersteld. Ook was hij betrokken bij het naoorlogse initiatief van Piet Meerburg betreffende de oprichting van de bioscoop kriterion. Het archief bestaat uit een groot aantal persoonlijke documenten, vervalsingsmateriaal, en correspondentie van de PP-groep, alsook naoorlogse documenten van Jan Hemelrijk, alsook ontwerpen en correspondentie betreffende de reconstructie van het bevolkingsarchief Amsterdam.