Getuigen Verhalen, Nijkerk als toevluchtsoord tijdens WO II, Interview 06

Aaltje Hijwegen – Van de Pol (95) woonde tijdens de oorlog op een boerderij in het dorp Nijkerkerveen met man en kinderen. Familieleden die door de oorlogsomstandigheden bij haar verbleven waren een zwager met zijn dochtertje en zondags ook de schoonzus. Later kwam er ook nog een moeder met twee zonen bij als evacué uit Arnhem en omgeving. (0:12) Er was daardoor een tekort aan eten, zodat de kinderen soms bij buren gingen vragen. Dat was niet goed voor de naam van de familie Hijwegen. Een enkele grote boer maakte misbruik van zijn positie – vroeg zilver en goud voor eten. Een NSB’er gaf juist weer iedereen te eten. Haar vader werkte af en toe bij hem. (0:10). Het was krap met al die evacués. Wel werd er voor gezorgd dat het gezin wat privéruimte had op de deel. De evacués waren erg arm; hadden maar een stel kleren en zaten onder de luizen. (00:19; 00:57) Om eten te krijgen, karnde mw. Hijwegen en maakte ze kaas en boter, al was dat verboden. Ook hield ze wat graan achter van het kleine stuk land dat ze hadden om brood van te bakken. Ook verbouwde ze wat aardappels en hielden ze stiekem een varken dat weer door een kennis werd geslacht; niet door de slager. (0:23-0:26; 00:34) Nijkerkerveen was hecht. ’s Nachts liep er een burgerwacht om elkaar op tijd voor onraad te kunnen waarschuwen. De mensen in Nijkerkerveen die niet te vertrouwen waren, hebben daarvoor na de oorlog de tol betaald. Ook hun kinderen nog. Mensen op hongertocht overnachtten bij Hijwegen in het hooi op de hilt, de zolder boven de koeienstal. Met trucjes werd eten meegesmokkeld door passanten. (00:42). Helpen voelde voor mw. Hijwegen als een plicht – uitgezonderd dan de NSB’ers. De razzia in Putten en vooral de brandende boerderijen boezemden angst in. Om aan levensbehoeften en spullen te komen, werd er veel ruilhandel bedreven in Nijkerkerveen. Sommigen wilden liever geen mensen opvangen. Ze maakte het leven van evacués zo zuur dat ze vertrokken. Die werden door buren opgevangen. Dat was christenplicht, maar ook omdat ze zelf eveneens opgevangen waren in de begindagen van de oorlog, bij de evacuatie naar Putten. (01:01)