Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met de heer J.W. Breda

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’. Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk". De heer J. W. Breda De heer Breda moest naar Kamp Amersfoort lopen. Daar werd hij door SS'ers aan het werk gezet om wc's schoon te maken. Na een aantal dagen mocht hij zich, door tussenkomst van een tante, bij de groep voegen waar ook zijn broer bij was. In Hoevelaken moest de heer Breda loopgraven maken. Met een maat uit Schiedam besloot hij te vluchten en viel bij de poging in de strontput. De heer Breda werd ziek en kreeg 14 dagen verlof om naar huis te gaan, waarvan hij niet terugkeerde. In Rotterdam kreeg hij te maken met de Hongerwinter waar het gezin erg onder geleden heeft. De heer Breda heeft pijnlijke herinneringen aan bijvoorbeeld geëxecuteerde mannen op straat, en aan zijn diensttijd in Indië na de bevrijding.