Zbiór materiałów do dziejów ludności żydowskiej w Łodzi. 1939-1944

Getto w Łodzi utworzono 8.02.1940 a ostatecznie zlikwidowano między 2 a 30.08.1944 r., wywożąc pozostałych Żydów do Auschwitz- Birkenau i Stutthofu (we wcześniejszych akcjach do ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem). Przed wojną mieszkało w mieście 223 tys. Żydów. W getcie znalazło się 160 tys. mieszkańców Łodzi, a wraz z przesiedlonymi z Austrii, Czech, Luksemburga, Niemiec i miasteczek Kraju Warty oraz Cyganami stłoczono tu do 200 tys. osób. Archiwum Przełożonego Starszeństwa Żydów Mordechaja Chaima Rumkowskiego i poszczególnych resortów branżowych getta, a także archiwum niemieckiego Zarządu Getta (Ghettoverwaltung Litzmannstadt), którego kierownikiem był Hans Biebow, w dużej części udało się po wojnie odnaleźć, scalić i zabezpieczyć dzięki wysiłkom Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej. Obecnie dokumenty te znajdują się w Archiwum Państwowym m. Łodzi. Zbiór luźnych materiałów gettowych, głównie z niemieckiego Zarządu Getta, zgromadzony w Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej przejęty przez ŻIH w 1947 r. Na zbiór dokumentów administracji getta łódzkiego składają się m.in.: - materiały ogólne urzędu: obwieszczenia i zarządzenia Przedstawiciela III Rzeszy w Kraju Warty, biuletyny niemieckiej administracji miasta Łodzi 1940-1944; - sprawozdania, raporty miesięczne 1942; - spisy zatrudnionych w administracji z 1941-1942 r., przydziały dla Sonderkommando SS w Chełmnie nad Nerem oraz dla uczestniczących w akcjach specjalnych 1942-1943; - sprawozdania finansowe administracji getta 1941-1944; - korespondencja ogólna z urzędami niemieckimi i z kancelarią Rumkowskiego 1940-1941; - meldunki gestapo o sytuacji w getcie 1942; - meldunki dotyczące konfiskaty mienia żydowskiego i jego sprzedaży 1940-1943; - meldunki dotyczące własności mieszkań; - korespondencja w sprawach nieruchomości i zarządzania nimi; - dokumenty dotyczące przesiedleń do Łodzi z innych miejscowości (Pabianice 1942, Włocławek 1941), - korespondencja dotycząca likwidacji getta w miejscowości Piontek i skupisk żydowskich w okręgu Sanniki 1942; - lista zgonu Żydów luksemburskich w gettcie łódzkim 1941-1942; - dokumenty dotyczące wysiedleń z getta w Łodzi 1942. Sprawy dotyczące produkcji w getcie: - wykazy zakładów wytwórczych i urządzeń fabrycznych 1939-1944; - zamówienia surowców i artykułów oraz sprawozdania dotyczące wytworzonych produktów 1941-1943; Wydział Transportowy (Transportabteilung Gettoverwaltung), dokumenty wywozowe wyprodukowanych towarów 1940-1943; Kancelaria Rumkowskiego (Kanzlei Rumkowski): - bilans Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi 1939; - statystyka ludności getta 1941-1944, lista mieszkańców 1941; - kartoteka uczniów w getcie 1940-1941; - lista 2.499 osób zwolnionych z wysiedlenia 1942; - lista żydowskich artystów w getcie 1942-1944; - wykazy uprawnionych do otrzymania dodatku żywnościowego 1944; - okólniki Przełożonego Starszeństwa Żydów w sprawie przydziałów artykułów spożywczych 1941-1944; - raporty dotyczące chorób zakaźnych w getcie 1940, 1942-1944; - korespondencja z władzami niemieckimi 1939-1941, - sprawozdania dla władz niemieckich 1939-1941, - korespondencja w urzędami miast mających kontakty gospodarcze z gettem 1940-1943. Żydowska Służba Porządkowa (Jüdischen Ordnungsdienst), rozkazy i raporty dzienne 1940-1944. Towarzystwo Rewizji i Powiernictwa Wschód, Łódź (Revisions und Treuhandgeselschaft Ost, Litzmannstadt): - dyrektywy, sprawozdania, ogólniki 1941-1942 , zasady postępowania podczas konfiskaty; - meldunki dotyczące konfiskaty mienia żydowskiego 1941-1943; - sprawozdania z kontroli firm, umowy dzierżawy. Policja Kryminalna w Łodzi (Staatliche Kriminalpolizei, Litzmannstadt), lista pracowników 1941-1942; Landgericht Litzmannstadt (Sąd Okręgowy), akta sądowe kilku spraw o zniesławienie Niemców i unieważnienie mieszanego małżeństwa z pozwu "aryjczyka" 1940-1944. Inwentarz dostępny na stronie internetowej https://www.jhi.pl/zbiory/inwentarze