Gaastmeer, verzetsplaquette

De verzetsplaquette in Gaastmeer (gemeente Wymbritseradeel) herinnert aan de verzetsgroep Gaastmeer. Ooggetuige Ekke Atsma: 'Ik zeg goodnight, my name is Ekke. Goodnight, zeggen ze, my name is Bill, Jack en James. Droom ik of is het waar? Hier staan Canadezen en we verstaan elkaar!’ Ekke Atsma uit Leiderdorp weet nog goed hoe hij in 1944 oog in oog kwam te staan met drie Canadezen en twee Engelsen. De bevrijding van de Duitse bezetter betekende voor Atsma en zijn verzetsmaten een einde aan een tijdperk van noodgedwongen liegen en bedriegen. 'We hadden een dubbelleven. Ook tegen onze ouders konden we niet alles zeggen. Mijn moeder vroeg wel vaak waar we mee bezig waren en dan zei ik: voor een goed doel. En dan vroeg ze gelukkig niet verder.’ Na zondag 15 april 1945 was het gebeurd met het liegen. Ook voor de Canadese en Engelse vliegers die zich schuil hielden in Gaastmeer en omgeving was de bevrijding een groot feest. Toen enkele dorpelingen de buitenlanders na de kerkdienst over straat zagen lopen, riepen ze verbaasd: 'De Canadezen zijn er!' Atsma: 'Dat was wel grappig; ze zaten hier al bijna een jaar.' De geallieerden waren in juni 1944 met hun Halifax-bommenwerper neergestort in het IJsselmeer. Vermoedelijk door een beschieting door een Duitse nachtjager of door het luchtafweerkanon in Hoorn werden ze geraakt. Dankzij een gunstige landing op het IJsselmeer overleefden vijf van de zes bemanningsleden de crash. Bommenrichter Ferguson kwam om; hij is later begraven in Stavoren. In eerste instantie werden de vliegeniers opgevangen door familie De Boer die een boerderij had in de buurt van Stavoren. Omdat het te riskant was om allemaal op één plek te blijven, werden ze verplaatst naar Gaastmeer. De verzetsgroep Gaastmeer, met als leden Matthijs Westra, Rinse de Groot, Sjirk Westra en Ekke Atsma, regelde onderduikadressen. Gaastmeer was vanwege zijn slechte toegankelijkheid over de weg en het vele water in de buurt een ideale onderduiklocatie. Twee van de onderduikers gingen naar Greonterp bij Blauwhuis. Toen de Duitsers daar een inval dreigden te plegen, werden de twee ’s nachts met een roeibootje halsoverkop weer naar Gaastmeer gebracht. De verzetsgroep stond onder meer bekend vanwege de uitgifte van het illegale weekblad De Wachter. Onthulling Het monument is onthuld op 16 april 2005. Bij de onthullingsplechtigheid waren onder andere leden van de voormalige verzetsgroep Gaastmeer aanwezig.