Leeuwarden, gedenkteken Vosseparkje

Het monument herinnert de inwoners van Leeuwarden aan 10 joodse inwoners die als vergelding voor het verwijderen van een 'Voor joden verboden'-bordje zijn opgepakt en zijn gedeporteerd. 1 van hen is vermoord in Kamp Amersfoort. De 9 anderen zijn in Auschwitz vermoord. De namen van de slachtoffers luiden: Simon Benninga , Aron Dwinger , Mozes Dwinger , Abraham Feitsma , Samuel van Gelder , Emil Johan van der Heijden , Abraham de Jong , Jacob Krammer , David Simons , Izaäk Speijer . Een daad met grote gevolgen In de nacht van 10 op 11 april 1942 haalt een onbekende alle vier ‘voor Joden verboden’ bordjes weg uit het Vosseparkje. Op 11 april staat de diefstal in het politierapport en er wordt een onderzoek naar de dader opgestart. De Sicherheitsdienst (SD) wacht het onderzoek niet af en arresteert tien vooraanstaande Joden. De tien worden opgesloten en op 14 april worden ze op transport gezet naar het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort. Ondertussen is een van de arrestanten, A. Cats de directeur van zuiverfabriek Lijempf vrijgelaten, hij kan de bezetter nog van nut zijn. Voor hem in de plaats wordt Emile van der Heijden opgepakt en afgevoerd. Bij de Sicherheitsdienst heeft na de arrestaties de vader van de dader zich gemeld, hij probeert de SD’ers er van te overtuigen dat het een streek van een kwajongen was, niets meer en niets minder. Maar het mag niet helpen. In hun ogen is het een daad van verzet tegen de anti-Joodse maatregelen en deze daad moet bestraft worden. Ook een verzoek tot vrijlating van opperrabbijn Abraham Salomon Levisson (25-04-1945, Tröblitz) wordt ter zijde geschoven door de SD. De tien mannen blijven onder arrest, wel wordt de toezegging gedaan dat de gevangenen over niet al te lange tijd weer thuis zullen komen. Maar terwijl Leeuwarden wacht op hun terugkomst wordt duidelijk dat dit een valse belofte is geweest. Niemand van de tien gearresteerde joden zal Leeuwarden terugzien. Oprichting Het monument is tot stand gekomen op intiatief van Befrijdingsfestival Fryslân, het Fries Verzetsmuseum en Wijkpanel Vosseparkwijk. Onthulling Het monument is onthuld op 28 april 2019.