Tiel, 'Veerdienst naar vrijheid'

Het monument 'Veerdienst naar vrijheid' in Tiel (gemeente Tiel) herinnert de inwoners aan drie verzetsmensen, of 'Waalcrossers', die bij poging tot het oversteken van de Waal opgepakt werden en later om het leven kwamen. De namen van de slachtoffers luiden: Maarten Noordzij, Piet Oosterlee en Geurt van der Zalm. Eind 1944 was Tiel nog in handen van de bezetter. Het verzet verborg geallieerde militairen en bracht ze over de Waal, evenals inlichtingen over Duitse posities. Deze verzetsmensen worden ook wel 'Waalcrossers' genoemd. Aan de Echteldsedijk te Tiel woonde in 1944 de familie Noordzij. Zij waren daar geëvacueerd vanuit IJmuiden. Dicht bij hen woonde schipper Geurt van der Zalm met zijn vrouw op een woonboot in de monding van het in aanleg zijnde Amsterdam-Rijnkanaal. Na de mislukte Operatie Market Garden raakten de families Noordzij en Van der Zalm verder betrokken bij verzetswerk. De districtsleider Tiel van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers, Piet Oosterlee, raakte ook betrokken bij de ‘Veerdienst’. Op 22 oktober werd de groep overvallen door een Duitse patrouille en overgebracht naar de gevangenis van de Ortskommandant in de plaatselijke Julianaschool. Ze zijn op 23 oktober nog gezien door mevrouw Noordzij. Zij was ook gearresteerd en werd 3 keer overgebracht naar de school om met haar zoon te worden geconfronteerd tijdens een verhoor. Rond het middaguur deed Piet Oosterlee een poging tot ontvluchten en sprong door het raam van de verhoorkamer. Hij werd door een buiten op wacht staande soldaat doodgeschoten. Vermoedelijk zijn Maarten Noordzij en Geurt van der Zalm diezelfde dag overleden. Hun lichamen zijn nooit teruggevonden. Rond die tijd zijn er meer mensen vanuit de Julianaschool spoorloos verdwenen. De zaak staat internationaal bekend als de 'Tiel-case'. Oprichting Nelleke van Eck nam het initiatief tot oprichting van het monument. Zij voltooide dit samen met Jan Bouwhuis en Emile Smit van Vereniging Oudheidkamer Tiel en Omstreken, en met Jan Rijnders. Bas Reijnen maakte het ontwerp. Stichting De Ark verzorgde de plaatsing van het monument. Onthulling Op 10 april 2020 is het monument geplaatst zonder een onthullingsceremonie.