Deurne, monument 'Het Rijtven'

Het monument 'Het Rijtven' te Deurne herdenkt de bemanningsleden die omkwamen toen RAF-vliegtuig Vickers Wellington Z8951 neerstortte op 16 april 1942. Ook herinnert het monument aan de mensen met een verstandelijke beperking die tijdens de oorlog in zorginstellingen leefden. De namen van de omgekomen bemanningsleden luiden: Vernon Ernest Egan, Percy Heppenstall, Lawrence Malcolm Leech, Harry Arthur Shortt, Geoffrey Malcolm Charles Turner en Jack Ward. Op 15 april 1942 vertrokken de RAF-militairen in de avond vanaf Stradishall met als doel om een doel nabij Dortmund te bombarderen. Tijdens de terugvlucht kwam de bommenwerper in gevecht met Duits luchtafweer en werd neergeschoten. Het toestel stortte neer in de bossen bij Deurne. Geen van de inzittenden overleefde de crash. Allen zijn begraven op de begraafplaats Woensel 'De Oude Toren' te Eindhoven. De oorlogsjaren hadden een grote weerslag op Nederlanders met een verstandelijke beperking, hun families en het verplegend personeel. De vele evacuaties, het gebrek aan personeel, voedsel en ruimte leidden tot ernstige gevolgen voor deze kwetsbare en afhankelijke groep, met een hoge sterfte als tragisch gevolg. Dit blijk uit onderzoek van het NIOD Instituut (2023). Dit onderzoek toont aan dat verstandelijk beperkten tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland niet vervolgd werden en dat de sterfte niet te wijten was aan bewuste achterstelling of slechte behandeling door de instellingen zelf. In Duitsland werd deze groep mensen systematisch verwaarloosd, verplicht gesteriliseerd en later zelfs vermoord. Er zijn geen aanwijzingen gevonden dat de Duitse minachting voor deze patiënten, en het beleid dat daaruit voortvloeide, naar Nederland geëxporteerd werd. Joodse patiënten in Nederlandse instellingen zijn wel slachtoffer geworden van de Holocaust. Zo zijn alle Joodse patiënten en een groot deel van het Joodse personeel in de Nederlandse instellingen, waaronder het Apeldoornse Bosch, afgevoerd en vermoord. Oprichting Peter van de Westerlo van Heemkundekring H.N. Ouwerling Deurne, Wilbert de Groot van Stichting ORO en Richard Schoutissen van Stichting Oorlogsslachtoffers namen het initiatief tot oprichting van het monument. Onthulling Het monument is onthuld op 26 september 2024 in het bijzijn van nabestaanden, de militair attaché van Canada en de Deurnese burgemeester Greet Buter. Ook was er een flypast van een historisch vliegtuig en muziek door twee doedelzakspelers.