Heveadorp, oorlogsmonument

Het oorlogsmonument in Heveadorp (gemeente Renkum) herdenkt de dertien medewerkers van rubberfabriek Hevea die door oorlogshandelingen in de Tweede Wereldoorlog om het leven kwamen. De namen van de slachtoffers luiden: Johan Bosman, Sophia Hendrika Cohen , Pouwel Dijkstra, Willem Jurriëns, Jules Kahn , Jan Kleefsman, Cornelis Willem Knipscheer, Henri Charles Munter, Gerrit Peters, Jacques Matheus Josephus Quaedvlieg, Bastiaan Rietveld, Jacques Salomons en Willem George Frederik Weimar. In 1943 werd door ‘Wehrmachtsbefehlshaber’ generaal F. Christiansen aangekondigd dat 300.000 Nederlandse militairen alsnog in krijgsgevangenschap zouden worden afgevoerd. Dit nieuws verspreidde zich als een lopend vuurtje door Nederland, nog voordat de officiële bekendmaking in de avondbladen van donderdag 29 april 1943 verscheen. Drukkerij Smit aan de Telgen in Hengelo had diezelfde middag het nieuws namelijk al op de ruiten van de drukkerij geplakt, zodat iedere voorbijganger het onheilspellende bericht kon lezen. Als protest tegen deze maatregel brak spontaan overal in Nederland de April-Meistaking uit. De bezetter reageerde furieus. Met goedkeuring van dr. Seyss-Inquart werd het ‘Polizei-Standgericht’ ingevoerd. Bedrijfsfunctionarissen kregen het bevel om maandag 3 mei 1943 het werk te hervatten. Mensen die geen gehoor gaven aan deze oproep, konden op zware en zelfs dodelijke straffen rekenen. Pouwel Dijkstra, Jan Kleefsman, Cornelis Knipscheer, Gerrit Peters, Jacques Quaedvlieg, en Willem Weimar werden bij hun staking gedood. Henri Munter ondervond hetzelfde lot. Hij spoorde collega's aan om te staken en verhinderde de Heveafabriek door het doven van vuren. In september 1944 zijn Johan Bosman, Willem Jurriën en Bastiaan Rietveld individueel bij contact met de bezetter gefusilleerd. Sophia Hendrika Cohen, Julius Kahn en Jacques Salomons kwamen in concentratiekampen om het leven. Oprichting Kunstenaar F.H. Hoefnagel vervaardigde de plaquette. Onthulling In 1947 is de plaquette onthuld.