Middelburgse gymnasiastenvereniging ‘Nihil Sine Labore’ (NSL), 1865-1978

Inleiding De Middelburgse gymnasiastenvereniging ‘Nihil Sine Labore’ (NSL) werd opgericht op 14 oktober 1865 en was daarmee één van de eerste leerlingenverenigingen in Nederland. Aanvankelijk stond het lidmaatschap alleen open voor jongens, vanaf circa 1910 werden ook meisjes toegelaten. De vereniging mocht onder andere P.L. Tak en P.C. Boutens tot haar leden rekenen. In de cursusjaren 1906/1907, 1907/1908 en 1908/1909 was de vereniging niet actief. Op 5 januari 1910 was er een vergadering ter ‘wederoprichting’ waarin nieuwe statuten werden opgemaakt, die in de vergadering van 22 januari 1910 werden goedgekeurd. Het bestuur bestond uit een praeses, een ab actis, een quaestor, een ab actis secundus en één of twee assessores. De leden waren verdeeld in juniores (klas l t/m 3) en seniores (klas 4 t/m 6), de laatsten uiteraard met meer rechten. Zo had een juniorlid op de ledenvergadering slechts één stem, tegen een senior twee en diende een senior aangesproken te worden met 'meneer'. Sedert een optocht ter viering van de geboorte van prinses Juliana in 1909 wordt een vaandel gevoerd. Veel aandacht werd geschonken aan de welsprekendheid der leden. Nog tot 1977 was het de gewoonte dat 'wangedrag' op de vergaderingen bestraft werd met het houden van een improvisatie van enkele minuten. Vanaf 1921 verscheen met wisselende regelmaat een orgaan, Nihil Scribens geheten. Het laatste nummer werd in 1977 uitgebracht. Nihil Movens was de naam van de sportvereniging van NSL. Tot 1968 werd deelgenomen aan de Gotha, een gymnasiaal sportevenement op landelijk niveau. NSL beschikte in de jaren zestig en zeventig over een eigen sociëteit, de 'Kentering'. Jaarlijks organiseerde NSL een Juniorenavond, een Sinterklaasavond, een Grote Avond met een (meestal klassiek) toneelstuk, een Cena (een maaltijd voor alle leden), een fietsenrally (Certamen birotale) en, alleen de laatste jaren, een bridgedrive. Bij al deze gelegenheden werd traditiegetrouw het Hymnus (verenigingslied), geschreven door J.W. Nieuwenhuyzen en op 6 december 1916 voor het eerst ten gehore gebracht, gezongen. Naast NSL bestond op het Stedelijk Gymnasium nog een afdeling van de Christen Gymnasiasten Bond (CGB) van circa 1920 tot 1948, maar toen de meeste bestuurs- en gewone leden van beide verenigingen lid waren, werd de CGB-afdeling opgeheven. In 1977 vond er een fusie plaats tussen de Middelburgse HBS-Bond (MHB) en NSL. De naam van de uit dit samengaan ontstane vereniging werd wederom ‘Nihil Sine Labore’. Het archief werd in 1974 door het bestuur van de vereniging overgedragen aan het Rijksarchief in Zeeland. Vandaar werd het archief van de inmiddels opgeheven vereniging in 1980 overgedragen naar het Gemeentearchief Middelburg. Sinds 2000 is het in beheer bij het Zeeuws Archief. De beschrijving van de geschiedenis van de vereniging werd ontleend aan: Encyclopedie van Zeeland , deel 2 (Middelburg 1982). Zie verder Zeshonderd jaar Stedelijk Gymnasium Middelburg ([Middelburg 1965]).