Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart, 1840-1969

Inleiding De Belgisch-Nederlandse Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart (PC) is ingesteld op grond van artikel 9 § 2 van het verdrag van 19 april 1839 dat de scheiding tussen Nederland en België regelde. Hierin is de vrijheid van scheepvaart op de Westerschelde internationaalrechtelijk vastgelegd. Dit artikel bepaalt dat voor de scheepvaart bestemd voor Vlaamse Scheldehavens (Scheldevaart) het loodswezen en de betonning worden onderworpen aan een gemeenschappelijke toezicht, uitgeoefend door wederzijdse commissarissen. Voor de verdere achtergronden en geschiedenis van de PC wordt verwezen naar de publicaties in de literatuurlijst. In de commissie hadden twee Nederlandse en twee Belgische commissarissen zitting. Zowel voor de commissie als voor de commissarissen werd regelmatig de afkorting "PC" gebruikt. Tot de Nederlandse commissarissen behoorde altijd de (onder)inspecteur/directeur van het Rijksloodswezen te Vlissingen. Zijn stukken als lid van de commissie bevinden zich in het archief van het Rijksloodswezen, 6e district, Monden van de Schelde [ toegang 199.1 ], inv.nrs 205-291. Van de notulen van de commissie, 'processen-verbaal' genaamd, werden twee exemplaren opgemaakt, tot 1958 beide exemplaren zowel in het Nederlands als in het Frans. Deze werden door alle vier commissarissen ondertekend. Eén exemplaar was bestemd voor de Belgische commissarissen en één, het hierna beschreven exemplaar, was bestemd voor de Nederlandse commissarissen. Dit archief werd in 1993 door de secretaris van de commissie overgedragen aan het Rijksarchief in Zeeland (Aanwinst 1993.45). Het archief is openbaar. Bij bronverwijzing naar dit archief zou bij voorkeur de volgende vermelding gebruikt moeten worden: Zeeuws Archief (ZA), archief Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart, inv.nr ..., daarna afgekort tot: ZA, Comm. Scheldevaart, inv.nr ... Literatuur en gedrukte bronnen Permanente Commissie: C. Smit, De Belgisch Nederlandse Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart 1840-1976 (z.p. 1976) C.B. Wels, De instelling van de Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart; een wijs besluit van de grote mogendheden in 1839 (bruchure, 2001) [inv.nr 25; samenvatting online via het artikel Vrije doorvaart Schelde in historisch perspectief op de website van het Schelde Informatie Centrum]. Achtergronden: Tractaat tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België betreffende de scheiding der wederzijdse grondgebieden [Scheidingsverdrag / Scheldetractaat], Londen, 19 april 1839, in: Staatsblad 1839, nr 26 Tractaat tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België tot definitieve regeling der wederzijdse rechten en belangen [Scheldereglement], 's-Gravenhage, 5 november 1842, in: Staatsblad 1843, nr 3 Scheldetolverdrag, 12 mei 1863, in: Staatsblad 1863, nr 117 Tractaten en tractaatsbepalingen de Schelde betreffende sinds 1648 ('s-Gravenhage 1919) [bibliotheek studiezaal: zeel 930.1 trac] C. Smit, De conferentie van Londen. Het vredesverdrag tussen Nederland en België van 19 April 1839 (Leiden 1949) E. Van Hooydonk (red.), De Belgisch-Nederlandse verkeersverbindingen. De Schelde in de 21ste eeuw (Antwerpen 2002) [deels online via Google Books ] J.W.P. Prins, De nautische veiligheid en vlotheid en de maritieme toegankelijkheid in het Schelde-estuarium. Bestuur, beleid en beheer met betrekking tot de zeescheepvaart en de vaarwegen in een maritiem overgangsgebied tussen zee en rivier (IJzendijke 2003) [online via Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) ]