Bart Quispel

dr. QUISPEL (Bart), vermeld in documenten van twee razziaslachtoffers die in Blankenheim zijn overleden. Bart is geboren te Rotterdam op 22 maart 1919, als zoon van een Rotterdamse arts en op de dag dat zijn in Ned.-Indië geboren moeder jarig is. In 1944 woont hij met het ouderlijk gezin in de Rotterdamse wijk Middelland, op het adres Heemraadssingel 128. Bij de razzia van 11 november 1944 wordt Bart opgepakt, hij is dan 25 jaar en student. In de avond van 11 november 1944 wordt hij, in een groep van ongeveer 200 mannen, vermoedelijk vanaf Station Rotterdam-Zuid (naast het Feijenoord stadion) in een volgestouwde goederentrein (veewagen) weggevoerd. Hij zit in hetzelfde transport als de jonge wachtmeester Pieter Johan Timmerman en de scholier Dirk Ruijs. De reis, via onder meer Amsterdam, Haarlem, Weesp, duurt 5 dagen en nachten. Tijdens het transport bekommert Bart zich om de ziek geworden Pieter Timmerman, en ook nog als zij op 17 november 1944 aankomen in Blankenheim, zo’n 90 km ten westen van Koblenz. Op 18 november 1944 overlijdt Pieter Timmerman en hij wordt, in het bijzijn van Bart, begraven. Later maakt Bart een schets van de plek waar Pieter begraven ligt, waarmee de Oorlogsgravenstichting in staat wordt gesteld om Pieter Timmerman op te graven voor een herbegrafenis op de Noorderbegraafplaats te Vlissingen. Een maand later verleent Bart hulp aan de zieke Simon Scheffer, die ook in het Gemeinschaftslager in Blankenheim verblijft en van de Duitsers geen medische hulp krijgt. Maar de hulp van Bart mag niet meer baten: Simon overlijdt op 2e kerstdag 1944. Op een zeker moment wordt, op ongeveer tien meter van het Lager, een trein neergezet. Het gerucht gaat dat er munitie in zit en wanneer vliegtuigen lichtkogels uitwerpen, vluchten de mannen het bos in, ondanks dat er zeer hard vriest. Later keren de mannen terug en krijgen zij bezoek van een hoge SS-officier. Hij geeft de mannen een compliment; hij vindt de mannen dapper dat ze hun diensten verrichten onder bommenregen en kogelvuur. Een half uur later moeten de mannen het Lager, dat wordt opgeheven, verlaten. Het is 1 februari 1945 en de mannen moeten lopend naar Keulen; onder de zware omstandigheden lopen ze hun voeten kapot. In Keulen moeten de mannen vermoedelijk verdedigingsschansen opwerpen. Ze hebben het daar heel slecht vanwege de vele bombardementen, het slechte eten en de slechte behandeling. Vijf jongens die van de honger eten stelen, worden opgehangen. Vermoedelijk bereikt Bart in mei/juni 1945 veilig Rotterdam. Begin september 1945 wordt hij in Leiden bevorderd tot arts. Daarna werkt hij als zodanig onder andere bij het Rotterdamse Sint Franciscus Gasthuis en in Leiden. Bart trouwt in 1947 en wordt vader. Hij overleeft zijn vrouw (1919-1983) en overlijdt op 10 oktober 2018 te Rotterdam, 99 jaar oud.

Bron: Stadsarchief Rotterdam