Johannes van Grueningen

GRUENINGEN van (Johannes), geboren te Rotterdam op 3 mei 1917. Zijn vader overlijdt in 1927 en Johannes woont met zijn moeder in de Rotterdamse wijk het Nieuwe Westen, op het adres Vierambachtsstraat 110b. Bij de razzia van 11 november 1944 wordt Johannes, mogelijk samen met zijn broer Hendrik, opgepakt, hij is dan 27 jaar en kantoorbediende. De broers worden weggevoerd naar het Arbeitserziehungslager (AEL) Augustaschacht te Ohrbeck, een werkopvoedingskamp, onder andere bestemd voor de mannen die zich hebben onttrokken aan gedwongen arbeid. De Gestapo laat veel AEL-gevangenen werken voor de Klöcknerfabriek in Georgsmarienhütte, een belangrijk bedrijf voor de oorlogsindustrie. Ook worden zij ingezet voor het puinruimen in het door geallieerden gebombardeerde Osnabrück. In AEL Ohrbeck heersen levensbedreigende omstandigheden, die lijken op die in concentratiekampen. Zwaar lichamelijk werk, honger, ziekten, afranselingen en treiterijen bepalen het dagelijks leven van de gevangenen. Zij krijgen bewust onvoldoende eten en drinken om zwaar lichamelijk werk te kunnen doen. De onmenselijke behandeling moet de gevangenen gewillig maken, zodat zij zonder verzet dwangarbeid zullen verrichten. In het gebouw van de Klöcknerfabriek neemt de Gestapo ook verhoren af, waarbij martelingen niet geschuwd worden. Uitputting, ziekte en letsel dat gevangenen oplopen bij hun werk zijn belangrijke doodsoorzaken. Op 20 januari 1945 overlijdt Johannes in het ziekenhuis Bröcker Weg in Osnabrück, officieel aan hartfalen bij dysenterie. In juli 1945 plaatst zus Frieda van Grueningen in de krant een oproep om inlichtingen te verstrekken over haar broers Johannes en Hendrik. Voor de familie is de laatst bekende verblijfplaats het ziekenhuis in Georgsmarienhütte. Eerst wordt Johannes op 8 februari 1945 begraven op het Hegerfriedhof in Osnabrück. In 1954 wordt hij op dezelfde begraafplaats herbegraven, dan op het Nederlands Ereveld.

Bron: Stadsarchief Rotterdam