Trijntje Jongsma

Willem Dresden was een van de eerste joodse kinderen die door de ASG* naar Leeuwarden werden gebracht. - Hij kwam er aan in februari 1943 op de leeftijd van veertien maanden. Enkele dagen na zijn aankomst bracht Krijn van den Helm* hem naar de familie Nijdam in Heerenveen. - Abraham en Trijntje Nijdam woonden in een ruim vrijstaand huis met hun twee volwassen kinderen en een neef. Zij verzorgden Willem heel goed en vertelden aan de buren dat hij bij hen onderdook, zodat er een beschermende buffer om hem heen ontstond. Buitenstaanders kregen te horen dat Willem het kind was van een achterlijk familielid. Willem noemde zijn pleegouders 'heit en mem' en de namen 'mam en pap' werden uitsluitend gebruikt voor zijn echte ouders. De LO (waarvan Van den Helm leider was) zorgde voor voedsel. De 23-jarige dochter van de Nijdams, Greta (later Ket-Nijdam) speelde een belangrijke rol bij zijn opvoeding. Bovendien werkte Greta als koerier voor Van den Helm. - Een jaar na zijn komst bij de Nijdams, namen Abraham en Trijntje nog een joodse vluchteling in huis, de 42-jarige Nanette Schrijver, een verpleegster die ondergedoken had gezeten bij de familie Evenhuis* in Leeuwarden sinds maart 1943. Haar gastheer, Jan Evenhuis, een van de topfiguren in het Fries Verzet, was in juli 1944 opgepakt, zodat zij onmiddellijk had moeten verhuizen. - In augustus 1944 kreeg Abraham Nijdam, die opzichter was bij de Nederlandse Spoorwegen, een bevel van de Duitsers om een dubbelspoor te veranderen in een enkelspoor en de overgebleven rails naar het oosten te versturen. Na overleg met zijn vrouw besloot Abraham te weigeren aan dat bevel gehoor te geven. Bijgevolg moesten alle zeven leden van het gezin gaan onderduiken. Zij vluchtten naar een boerderij in Oldeboorn (Friesland), waar een ongetrouwde broer en zuster van Abraham woonden. Zij werden verraden op de boerderij, en ofschoon de valse persoonsbewijzen van Willem en Nanette door de inspectie kwamen, werden Abraham, zijn achttienjarige zoon Han en zijn neef gearresteerd en gevangen gezet in Leeuwarden. Abraham werd ter dood veroordeeld wegens het weigeren aan een bevel gehoor te geven. Gelukkig slaagde de Friese KP erin hem te bevrijden (samen met nog vijftig andere gevangenen) op 8 december 1944. Het was echter niet mogelijk om meteen met zijn gezin herenigd te worden en hij dook elders in Friesland onder,. - Intussen had zich in Oldeboorn het gerucht verspreid dat Abraham, Han en de neef in hechtenis genomen waren, terwijl de ondergedoken joden niet waren opgepakt. Trijntje, Nanette en Willem verlieten hun schuilplaats en verplaatsten zich van de ene tijdelijke schuilplaats naar de andere. Uiteindelijk is Nanette naar Appelscha (Friesland) gegaan, waar zij werk vond in een ziekenhuis. De anderen werden op 15 april 1945 in Heerenveen bevrijd. Een maand later waren Abraham en Trijntje getuige van de hereniging van Willem, die in goede gezondheid verkeerde, en zijn ouders en oudere zuster, die Bergen-Belsen hadden overleefd. -Op 28 januari 1982 werden Abraham Johannes Nijdam en zijn vrouw Trijntje Nijdam-Jongsma door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren.

Bron: Een Laatste Saluut