Gerardus de Haan

Hetty Cohen (later Mahler) kwam aan het eind van 1943 onderduiken bij Gerardus (Gradus) en Wietske de Haan in Beetsterzwaag (Friesland). Vanaf oktober 1944 werd deze omgeving geterroriseerd door een fanatieke groep nazi's. Dat betekende dat er voortdurend huiszoekingen werden gedaan in de tijd dat Hetty bij de familie de Haan verborgen zat. De Gestapo kwam midden in de nacht en splitste zich op in twee groepen, een om de schuur en koeienstal te doorzoeken, en de andere het huis. - Hetty sliep in een kleine kamer op de tweede verdieping naast de kamers van de kinderen. Wanneer zij de stemmen van de Gestapo hoorde, rende ze een van de kinderkamers binnen en verwisselde van bed met de veertienjarige, zodat ze naast een van de kleine jongens lag. De Gestapo kamde het hele huis uit en als ze niets vonden schreeuwden ze tegen elkaar dat ze wel wisten dat er een joods meisje ondergedoken was en dat ze koste wat kost gevonden moest worden. Ze ondervroegen alle kinderen en toen ze bij Hetty aankwamen begon zij te huilen en 'Mammie, mammie!' te roepen. Dan zeiden de soldaten: laten we maar weggaan voordat ze allemaal gaan huilen. Zij bedreigden Gradus, en zeiden dat hij en zijn hele gezin gedood zouden worden, maar Gradus wees erop dat ze het huis hadden doorzocht en niets hadden gevonden, en dat ze zelf hadden gezien dat er geen joods meisje bij was. Ze werd niet gevonden omdat de Gestapo, die heel goed wist dat er tien kinderen behoorden te zijn, vergaten de baby mee te tellen die in zijn moeders bed lag te slapen. - Hetty bleef nog vijf dagen daarna bij de familie De Haan en werd vervolgens door iemand van het verzet naar een ander schuiladres gebracht. Diezelfde dag werden negentien joden bij elkaar gedreven die ondergedoken zaten op de boerderijen in de omgeving. -Op 1 augustus 1975 werden Gerardus de Haan en zijn vrouw Wietske de Haan-Veenstra door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren.

Bron: Een Laatste Saluut