Gelske de Boer

Hielke Brouwer, die een onschuldig uiterlijk en een kalme manier van doen had, heeft vijftig joodse kinderen en volwassenen gered, onder wie de achtjarige Marthie de Wilde (later Hershler) en haar vierjarige zusje Jolene de Wilde (later Sonheim), die in 1942 uit Amsterdam weg waren gehaald en door het verzet naar de familie Brouwer in Friesland waren gebracht. - Hielke en Gelske Brouwer, die toen Ina de Haas (later Hartog) al verborgen hielden, woonden samen met een van Hielkes drie dochters, Jansje. Hielke Brouwer was brandstofinspecteur in Drachten, een positie die hem tot een gewaardeerd lid van het verzet maakte. Voor die baan had hij gewerkt als meteropnemer, zodat hij een groot aantal mensen kende. Hij wijdde zich helemaal aan het bijstaan van vervolgde joden en leden van het verzet die op de vlucht waren. - Hielke had de belangrijke taak om joodse kinderen op te wachten op bus- en treinstations en hen vervolgens op de fiets naar onderduikadressen te brengen in en rond het dorp Twijzel, gemeente Achtkarspelen. Het huis van de Brouwers werd eveneens gebruikt als tussenstation voor mensen die van het ene onderduikadres naar het andere moesten verhuizen. - Ook verborg het echtpaar wapens, munitie, illegale papieren, valse persoonsbewijzen en voedselbonnen, verzetsliteratuur en een radio. Toen er eens een huiszoeking werd gedaan moest Gelske onmiddellijk een stapel papieren in de kachel stoppen zodat ze niet werden betrapt. - Gelske Brouwer zag erop toe dat de mensen die honger hadden, te eten kregen en haar huis stond altijd open voor joden of niet-joden die op de vlucht waren. - Hielke, die door de Duitsers werd gezocht, sliep niet thuis en slaagde erin tot de zomer van 1944 op vrije voeten te blijven. Toen werd de herkomst van distributiebonnen door enkele jongelui onthuld. Hielke en zijn dochter Jansje werden opgepakt, en eerst in Drachten en later in Leeuwarden gevangengezet. Na enkele maanden werden zij weer vrijgelaten. Hielke pakte zijn verzetsactiviteiten onmiddellijk weer op en de meisjes De Wilde, die tijdelijk elders waren ondergebracht, konden weer terug naar huize Brouwer. - In februari 1945 voegde de moeder van Marthie en Jolene zich bij hen, en ze zijn tot augustus bij de Brouwers gebleven. - Na de oorlog werd Hielke Brouwer, wiens gezondheid vreselijk te lijden had gehad, door de Stichting 40-45 gehuldigd. -Op 30 november 1971 werden Hielke Brouwer en zijn vrouw Gelske Brouwer-de Boer door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren. -Literatuur - Wijbenga, Pieter , Bezettingstijd in Friesland. Leeuwarden 1975, deel II, hoofdstuk 38, p.75-81.

Bron: Een Laatste Saluut