Hermanus Pieter Snel

SNEL (Hermanus Pieter, roepnaam Herman), geboren te Rotterdam op 27 augustus 1927. Hij woont in 1944 met het ouderlijk gezin in de Rotterdamse wijk Tussendijken, op het adres Bruynstraat 1b. Wanneer op 10 november 1944 daar de razzia plaatsvindt is Herman 17 jaar oud. Ook omdat de buren druk uitoefenen, gaat Herman mee. Met een rijnaak wordt Herman weggevoerd, via Amsterdam, het IJsselmeer en Kampen, naar Zwolle. Daarna moet hij twee uur lopen naar Kamp Wezep, waar hij op 12 november 1944 aankomt. Daar verblijft hij bijna twee weken en hij verveelt zich enorm. Het leven in het kamp bestaat vooral uit wachten: van de ene maaltijd tot de andere en dan tot het slaaptijd is. “Ketelbinkie” is een geliefd liedje in het kamp; vooral de eerste regels beginnend met “Toen wij uit Rotterdam vertrokken …” kan men de mannen regelmatig horen brullen. Hij is van plan te vluchten met vriend Douwe, maar de schietgrage houding van de Duitse soldaten houden hen tegen. Er zijn inmiddels al doden gevallen. Op 23 november 1944 vertrekken Herman en Douwe met een grote groep. Een trein brengt de mannen van Wezep, via Hengelo en Enschede, naar het in Essen gelegen station Steele, waar de mannen twee dagen in de stilstaande trein moeten doorbrengen. Daarna worden zij in de ijzige kou met een trein zonder ruiten naar Hamm gebracht, waar zij op 26 nov. 1944 aankomen. Onderweg zien de mannen aan een stuk door kapotgebombardeerde treinen, locomotieven, fabrieken en woonhuizen. Ook Hamm is zwaargehavend en biedt de arriverende mannen een troosteloze aanblik. De omstandigheden zijn ellendig. Het Lager tocht aan alle kanten, het eten komt nooit op tijd en is te weinig, de meeste mannen hebben onvoldoende kleding, geen shag en geen zeep om hun vuile goed te wassen. Alle mannen worden tewerkgesteld bij de Reichsbahn. Herman komt bij het onderdeel Bahnmeisterei (spooronderhoud), maar er is vrijwel geen werk. Om de mannen bezig te houden zoeken de Duitsers werk voor hen, maar doorgaans zijn het overbodige klussen. Vanaf het begin ligt het werk vaak stil door het aanhoudende luchtalarm, waardoor de mannen veel tijd moeten doorbrengen in schuilkelders. Eind december 1944 besluiten Herman en zijn vriend Douwe te vluchten. Als Herman eraan denkt hoe hij in Hamm met een aantal mannen een locomotief heeft moeten wegduwen, dan realiseert hij zich dat het een indrukwekkende ervaring is in zijn leven die hij zich wil blijven herinneren. Wanneer hij in Rotterdam is teruggekeerd, is niet bekend. Herman overlijdt op 2 februari 2018 in Capelle aan den IJssel, 90 jaar oud.

Bron: Stadsarchief Rotterdam