Philip Gans

Philip Gans was een zoon en oudste van twee kinderen van Pinehas (Piet) Gans (1895-1945) en Mathilda Bremer (1893-1944). Hij had een zeven jaar jongere zus, Branca Sophia (1931-1944). Zijn vader was eigenaar van een drukkerij en boekwinkel. Naast zijn onderneming, was Pinehas enige jaren actief in Rechouwous, de Joodse Vereniging voor de Indische Buurt. Volgens zijn kaart uit de Joodse Raad cartotheek was hij bestuurder bij de Nederlands-Israëlietische Hoofdsynagoge, de Asjkenazisch orthodox-joodse gemeente van Amsterdam. Philip was een leerling op de 3e HBS (Hogere Burgerschool) met Vijfjarige Cursus op Mauritskade 58 in Amsterdam. Omdat het Joodse leerlingen en docenten per 1 september 1941 werd verboden reguliere scholen te bezoeken, moest Philip naar het Joods Lyceum in Amsterdam. In het schooljaar 1941-'42 zat hij in klas 4B2, dezelfde klas waar ook Margot Frank in zat. Hij zong in een koor, maar het is niet bekend in welk koor. Mogelijk zong hij in het ‘Knapenkoor’ van de Synagoge aan de Linnaeusstraat. De moeder van Philip was medewerkster van de controlecommissie kinderen in pleeggezinnen. Het is niet bekend wanneer zij met deze werkzaamheden is begonnen, maar tijdens de oorlog kreeg Mathilda hiervoor een Sperre: een tijdelijke vrijstelling van deportatie. Vanaf mei 1942 woonde Max Rechtschaffen (1925-1943) als pleegkind bij de familie Gans in huis. Hij was twee jaar jonger dan Philip en er is een foto bekend waar zij samen op staan. Max was na de Kristallnacht, de beruchte pogrom van november 1938, vanuit Duitsland naar Nederland gevlucht met zijn jongere broer Meinhardt (1927-1943). Hun ouders was het niet gelukt om ook te vluchten. Ze verbleven in verschillende vluchtelingenkampen en weeshuizen in onder andere Soest en Amsterdam, voordat ze in pleeggezinnen werden geplaatst. ​​​​​Meinhardt woonde vanaf oktober 1939 in huis bij de oom van Philip, Abraham Bremer. Vanaf oktober 1942 kwam hij net als zijn broer bij de moeder van Philip wonen. Philip was anderhalve maand daarvoor, op 24 augustus 1942 gearresteerd. Hij werd naar werkkamp De Bruine Enk in Nunspeet gestuurd. Zijn vader, die op 11 augustus was gearresteerd, zat in werkkamp Gijsselte. Zij werden uiteindelijk begin oktober overgebracht naar Westerbork en van daaruit op 2 november 1942 op transport gezet naar Auschwitz. De trein stopte onderweg in Koźle (Duits: Kosel of Cosel), ca. tachtig kilometer voor Auschwitz. Mannen tussen 15 en ca. 55 jaar werden uit de trein gehaald en vervolgens tewerkgesteld in kampen in de omgeving. Waarschijnlijk zijn Pinehas en Philip in april 1944 naar Blechhammer overgeplaatst, een buitenkamp van Auschwitz. Door de naderende Sovjettroepen werd het kamp midden januari 1945 ontruimd. De gevangenen werden gedwongen te lopen naar Gross Rosen, ongeveer 280 kilometer ten westen van Blechhammer. Philip en zijn vader zijn waarschijnlijk tijdens deze zogenaamde dodenmars tussen 21 januari en 7 februari 1945 gestorven. Omdat de datum niet precies bekend is, werd na de oorlog geregistreerd dat zij op 7 februari 1945 in Gross Rosen zijn gestorven. Philips moeder Mathilda en zus Branca bleven half ondergedoken in hun eigen huis, totdat ze eind maart 1944 werden verraden door de man die voor de gasmeter kwam. Ze werden opgepakt en kwamen op 1 april 1944 in Westerbork. Op 5 april 1944 werden ze naar Auschwitz gedeporteerd, waar zij direct na aankomst op 8 april 1944 werden vermoord. Max en Meinhardt Rechtschaffen waren een jaar eerder in mei 1943 opgepakt en met het dertiende transport naar Sobibor gedeporteerd, waar zij direct na aankomst op 28 mei 1943 werden vermoord. Bron persoonsgegevens. Adres: Kramatweg 28hs.

Bron: https://research.annefrank.org/nl/personen/3b6e2201-1bc7-4310-b0b3-c2fffc779e97/