Josephus Carel Franciscus Last

Ook bekend als: Jef Last

Jef Last (1898-1972) was een veelzijdig schrijver, dichter, journalist en communist, bekend als oud-Spanjestrijder en redacteur van het illegale blad De Vonk. Op jonge leeftijd keerde hij zich af van zijn burgerlijke milieu en besloot hij zijn leven te wijden aan de revolutie tegen onderdrukking en uitbuiting. In 1923 trouwde hij met Ida ter Haar, met wie hij drie dochters kreeg. Last had geen vaste baan en werkte onder meer als mijnwerker, matroos en acteur, maar zijn ware roeping was schrijven. Eind 1932 trad hij toe tot de Communistische Partij Holland (CPH) en schreef romans en gedichten als wapens in de klassenstrijd. In 1936 reisde hij met onder anderen André Gide naar de Sovjet-Unie, een ervaring die zijn geloof in het communisme begon te wankelen. Kort daarna sloot hij zich aan bij de republikeinse zijde in de Spaanse Burgeroorlog, waar hij uitblonk als aanvoerder van de milities. Ondanks zijn inzet kreeg hij te maken met wantrouwen en tegenwerking van de communisten, vooral vanwege zijn open kritiek op het gebrek aan Sovjetsteun en zijn weigering om Gide’s kritische verslag over de Sovjet-Unie publiekelijk af te vallen. In mei 1937 werd hij tot kapitein bevorderd, maar door beschuldigingen van anti-sovjetisme en banden met de POUM werd hij gedegradeerd en achter het front geplaatst. Na een propagandareis door Scandinavië in 1937 verloor hij definitief zijn vertrouwen in het communisme en verliet de partij in 1938. Dit leidde tot isolement en aanvallen van voormalige kameraden. Zijn brieven uit Spanje, gepubliceerd door zijn vrouw, getuigen van zijn idealisme en mededogen. Na de oorlog bleef Last schrijven, hoewel hij in zijn latere jaren teleurgesteld was over het uitblijven van literaire erkenning. Hij overleed in 1972 aan kanker en schonk zijn lichaam aan de wetenschap.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)

Josephus Carel Franciscus (Jef) Last (Den Haag, 2 mei 1898 - Laren, 15 februari 1972) was schrijver, dichter, tekenaar, Spanjestrijder en verzetsdeelnemer. Last was uitgesproken links en revolutionair. Hij vocht bij de Internationale Brigades in de Spaanse Burgeroorlog, waardoor hij na terugkomst zijn Nederlanderschap verloor. Tijdens de Duitse bezetting was Last redacteur van het communistische verzetsblad De Vonk van de Internationaal-Socialistische Beweging (ISB) en moest onderduiken. Last was in 1946 medeoprichter van de Shakespeare Club voor homo-emancipatie. Tussen 1950 en 1953 woonde Last in Indonesië en was bevriend met Soekarno en Hatta.

Bron: Stichting WO2Net | Oorlogsbronnen.nl

In 1941 wordt Jef actief voor het illegale blad De Vonk. De Vonk is de naam van twee verschillende illegale blaadjes tijdens de Tweede Wereldoorlog. De verzetsorganisatie wordt de Vonk-groep genoemd. Jef geeft lezingen, houdt zich druk bezig met ideologische en theoretische achtergrond van De Vonk en publiceert in het blad. In maart 1942 volgt een grote arrestatiegolf in de Amsterdamse Vonkgroep. Last ontkomt omdat hij zich op dat moment in Katwijk bevindt. Vanaf dat moment moet Last onderduiken. Hij blijft ook ondergronds actief voor het blad.

Bron: Vereniging Scouting Nederland