Johannes Cornelis Overdiep

In 1941 brachten Teunisje (Teun) Overdiep, geboren in't Meer (Friesland), en haar man Johannes (Joop), afkomstig uit Gersloot en werkzaam bij het plaatselijke nieuwsblad van Heerenveen, een bezoek aan Bram en Johanna Tof, een joods echtpaar dat zij nog nooit hadden ontmoet. Het echtpaar Overdiep had een mand meegenomen en bood aan het antieke porselein en andere objecten van waarde mee naar huis te nemen om voor hen te bewaren. Spoedig daarna werd het hele slaapkamerameublement naar het huis van Overdiep gebracht, waar het jarenlang in een kamer opgeborgen heeft gestaan. Op dat moment konden Bram en Johanna nog niet voorzien dat zij zelf ooit zouden moeten onderduiken bij hun eigen bezittingen. - In augustus 1942 kreeg Bram een oproep voor Westerbork. Hij stond voor zijn winkel in Heerenveen toen Jan de Jong*, die hij nauwelijks kende, op de fiets voorbijkwam en stopte. 'Wat heb ik gehoord?' vroeg Jan aan Bram. 'Moet je naar Westerbork?' Zou je niet liever verdwijnen?' 'Natuurlijk,'antwoordde Bram, waarop Jan zei:'Je hoort nog van me.' - Weldra bracht Jan Bram onder bij Sietske van der Spoel*. Intussen verkochten de Duitse autoriteiten Brams huis aan een collaborateur, en zijn vrouw Johanna werd gedwongen om de sleutels te overhandigen. Leden van de ondergrondse, onder wie de familie Overdiep, begeleidden Johanna vervolgens ook naar de Van der Spoels, waar haar man al was, en ze vonden een andere veilige schuilplaats voor hun baby Moritz. - In december 1943, toen het voor Bram en Johanna te gevaarlijk werd om bij de Van der Spoels te blijven, bracht Joop hen lopend naar zijn eigen huis. Het paar is daar gebleven tot twee weken voor de bevrijding, toen een aantal leden van het verzet werd opgepakt en het niet langer veilig was in de buurt. Aanvankelijk weigerde de familie Overdiep geld aan te nemen, ondanks de risico's die zij liepen – de muren van hun huis was zo dun dat je de buren kon horen praten. De Tofs drongen er echter op aan om in de onkosten bij te dragen, en zij kwamen overeen dat zij per persoon 1 gulden per maand zouden geven. Na de oorlog zijn de Tofs teruggegaan naar huize Overdiep en hebben daar gelogeerd tot zij een eigen huis hadden gevonden en hun meubelstukken en andere bezittingen die tijdens de oorlog opgeslagen waren geweest bij de familie, weer konden meenemen. - Joop en Teun waren in de oorlog ook betrokken bij het redden van anderen. Mies Nieweg, de zuster van Johanna Tof, woonde met haar man en hun tien maanden oude baby Sara in Appingedam. Medio 1942 werd Mies haar echtgenoot naar Duitsland gedeporteerd, en zij kreeg een zenuwinzinking waarvan zij blind werd. De heer Akker, het hoofd van de joodse gemeenschap in Appingedam, stuurde zijn dochter Leni naar het huis van Mies om voor Sara te zorgen. De Akkers werden begin 1943 gedeporteerd, maar Leni is bij Mies gebleven. Mies, Leni en de kleine Sara stapten op de bus naar Groningen, waar zij een onbekende man ontmoetten die hen naar Heerenveen vervoerde, waar Joop en zijn collega's klaar stonden met fietsen om de vluchtelingen naar een veilig schuiladres te brengen bij Siek en Dina Attema*. Terwijl de vluchtelingen bij de Attema's ondergedoken waren, verschaften Joop en Teun, die betrokken waren bij het verspreiden van illegale kranten en wapens, Mies en Leni rantsoenkaarten, kleding, beddengoed en geld, en brachten hun nieuws over Johanna en Sara (die elders verstopt zaten). -Op 3 januari 1983 werden Johannes Cornelis Overdiep en zijn vrouw Teunisje Overdiep-Schreur door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren.

Bron: Een Laatste Saluut