Franciscus Lambertus van Heijningen

HEIJNINGEN van (Franciscus Lambertus, roepnaam Frans), geboren te Rotterdam op 19 mei 1908. Hij trouwt in 1929 en woont in 1944 met zijn vrouw en twee kinderen in de Rotterdamse wijk Oud-Mathenesse, op het adres Pasteursingel 61c. Hij is controleur bij het havenbedrijf. Bij de razzia van 10 november 1944 waarschuwt de 36-jarige Frans zijn buurman Jo Kievit, maar beide mannen zien geen mogelijkheid onder te duiken. Met twee buurmannen gaat Frans naar het Marconiplein en de loodsen aan de Keilehaven. In de Merwehaven komt hij terecht in een overvolle rijnaak, de bodem en de wanden van het ruim zijn nat. ’s Avonds vertrekt het schip, dat via Amsterdam, het IJsselmeer en Kampen naar Zwolle vaart. Vervolgens moet Frans in een groep van zo’n 1.200 mannen lopend naar Kamp Wezep, waar de groep in de namiddag van 12 november 1944 aankomt en enige tijd zal verblijven. De omstandigheden in het kamp zijn slecht. Hij ziet verschillende mannen ontvluchten en overweegt dat ook te doen, samen met zijn buurman. Maar als echtgenoot en vader durven zij het risico niet te nemen. Op 19 november 1944 moet Frans met de andere mannen getuige zijn van het doodschieten van drie jongens die geprobeerd hadden te ontvluchten. Op 21 november 1944 wordt Frans in een groep van zo’n 1.500 mannen per trein weggevoerd en al snel maken de mannen angstige momenten mee wanneer Engelse vliegtuigen lichtkogels afwerpen en de mannen weten dat wanneer er wat gebeurt, zij de afgesloten coupé niet kunnen verlaten. Zo’n 63 uur na vertrek komen de mannen aan in Dresden en in al die uren hebben zij met te veel mannen in een coupé doorgebracht en hebben zij nauwelijks eten en drinken gekregen. De mannen komen terecht in een smerig Durchgangslager. Op 5 december 1944 krijgen Frans en zijn buurman een andere bestemming. Jo Kievit gaat Limbach-Oberfrohna en Frans wordt tewerkgesteld Mittweida, bij een voor de Wehrmacht werkende ketelfabriek. Het verblijf daar valt Frans niet mee. Met de andere mannen moet hij werken van 06:00 tot 17:30 uur, waarna zij zelf hun potje moeten koken. Maar meestal hebben zij een tekort aan voedsel en gaan zij in de stad op “Stamm uit”. Van de bevolking krijgen zij weinig. De mannen hebben een kamer boven de fabriek in de Altenburgerstraße. Omdat een van de mannen een t.b.c.-patiënt is, slapen en leven zij, ondanks de strenge winter, doorlopend met open ramen en hebben zij geen verwarming op de kamer. De onderlinge verhouding tussen de Hollanders is niet best. Volgens na de oorlog opgestelde documenten is Frans op 22 mei 1945 uit Mittweida vertrokken naar Holland en is hij tevens op 20 maart 1945 in het 470 km verderop gelegen Hamburg ingeschreven bij de Allgemeine Ortskrankenkasse. Hoe dit kan, is niet duidelijk. Vermoedelijk bereikt Frans begin juni 1945 veilig Rotterdam. In 1950 trouwt hij voor de tweede keer en op 26 oktober 1986 overlijdt hij in Rotterdam, 78 jaar oud.

Bron: Stadsarchief Rotterdam