Adriaan Anthonie de Bakker

mr. BAKKER de (Adriaan Anthonie, roepnaam Aad), geboren te Rotterdam op 25 mei 1917. Hij woont in 1944 met het ouderlijk gezin in de Rotterdamse wijk het Nieuwe Westen, op het adres Mathenesserlaan 512a. Bij de razzia van 11 november 1944 wordt Aad opgepakt, hij is dan 27 jaar en advocaat en procureur. Hij moet naar het in aanbouw zijnde Belastinggebouw, dat dienstdoet als verzamelplaats voor opgepakte mannen. ’s Avonds laat behoort hij tot de zevende en laatste groep van zo’n 1.500 mannen die naar station D.P. moet. Daar staan de veewagens al klaar en met 50 à 60 man per wagon worden zij ingeladen. Wanneer de trein lang stilstaat in Haarlem en de deuren open mogen, ziet hij Johannes de Keijzer, met wie hij verder zal optrekken. De mannen krijgen er steun van de bevolking en het Rode Kruis. Daarna gaat het transport verder via Ermelo (met een kleine maaltijd in een kerk) en bij Bentheim wordt de grens met Duitsland gepasseerd. Via Münster naar Essen, waar een deel van de trein wordt afgekoppeld, komt Aad op 17 of 18 november 1944 terecht in een Durchgangslager in Ulm. Een dag later komt hij in een groep van 100 mannen aan in Augsburg, en al snel hierna worden Aad en Johannes overgebracht naar een speciaal Lager van de Deutsche Reichsbahn in Lechhausen. De voorzieningen, één kraan en twee in slechte staat verkerende toiletten voor alle mannen, zijn belabberd. Aad en Johannes zijn voorbestemd om bij de Zugbegleitungsdienst te werken. De mannen voelen daar niets voor, omdat ze weten dat treinen een belangrijk doelwit zijn bij de geallieerde luchtaanvallen. Ze doen er alles aan om hun tewerkstelling uit te stellen. Ze dienen verzoekschriften in voor een betere werkplek en om terug te mogen naar Rotterdam wegens onmisbaarheid. Een voorgelegde arbeidsovereenkomst willen ze alleen ondertekenen wanneer er “dwang” voor komt te staan. Begin januari 1945 verklaart een arts dat beide mannen ongeschikt zijn om aan het spoor te werken, maar dat ze wel kantoorwerk kunnen verrichten. Op 10 januari 1945 ontslaat de Reichsbahn beide mannen wegens “volkomen ongeschiktheid voor enige spoordienst.” Wanneer ze direct daarna door een arts toch weer geschikt worden verklaard om te werken, moeten zij zich melden bij een industriële weegschalenfabriek. Van dat bedrijf krijgen ze een brief mee waarin wordt verklaard dat mensen zoals Johannes en Aad bezwaarlijk in aanmerking kunnen komen voor de vacante functies. Een hernieuwde keuring leidt ertoe dat de mannen terug mogen naar Rotterdam. Bij het afscheid vertelt de arts dat hij zich volledig heeft ingezet voor de terugkeer van de mannen, onder andere in de hoop dat het hem later even goed zal vergaan als het de mannen nu vergaat door zijn zorgen. In de late avond van 18 januari 1945 vertrekken Aad en Johannes met de trein naar Bentheim. Wanneer ze horen dat ze daar de hele dag moeten wachten op de trein naar Zutphen, besluiten ze zo’n 18 km naar Oldenzaal te lopen. De laatste vijf km kunnen met een auto meerijden. Bij de grens gaat alles soepel en ’s avonds nemen ze in Oldenzaal de trein naar Zutphen en aansluitend de nachttrein naar Utrecht. Van daaruit kunnen ze met iemand meerijden tot Gouda. Het laatste stuk moeten ze lopen. Op 21 januari 1945 om 13:30 uur bereiken zij Rotterdam. Op latere leeftijd trouwt en vestigt Aad zich in het Belgische Kapellen, waar hij op 23 augustus 1970 overlijdt, 53 jaar oud.

Bron: Stadsarchief Rotterdam