Theodorus Adrianus Maria Vogels

Ook bekend als: Theo

Theo wordt geboren op 13 oktober 1919 in Tilburg als zoon van Petrus Vogels en Wilhelmina Beukenex. Hij groeit op in een samengesteld gezin; allebei zijn ouders zijn eerder getrouwd geweest en zijn moeder brengt twee kinderen uit haar eerdere huwelijk mee in de familie. Ze leven ook in aanzienlijke welstand. Zijn vader is sinds 1936 directeur van de Tilburgse gloeilampenfabriek Voba. Als Theo 16 jaar is, bewoont het gezin het riante Huis Groenendaal in Hilvarenbeek. Vandaar wordt Theo met zijn (half)broers en zussen iedere dag door chauffeur Dries van en naar het Sint-Odulphuslyceum in Tilburg gebracht, waar hij de HBS-B-opleiding volgt. Een fysiek bewogen jeugd zadelt Theo zijn verdere leven met een kwetsbare gezondheid op. Hij krijgt op jonge leeftijd difterie, is betrokken bij een auto-ongeluk waarbij hij een zware hersenschudding oploopt en raakt op zijn 17e levensgevaarlijk gewond als tijdens het schieten op waterratten met zijn vrienden hun geweer onverwachts afgaat. De kogel heeft Theo’s pericard (hartzakje) doorboort. Hij herstelt, maar moet de rest van zijn leven een plaatje vliegtuigaluminium op zijn hart dragen. Na het doorlopen van de HBS gaat Theo economie studeren aan de R.K. Handelshoogeschool in Tilburg. Na een jaar breekt hij zijn studie echter tijdelijk af om zijn vader in de fabriek te assisteren. Halverwege 1942 hervat hij zijn studie en sluit zich aan bij het Tilburgs Studenten Corps St. Olof. Al sinds de HBS is Theo een fervent sporter en zeer actief in het verenigingsleven; hij schaatst, tennist en hockeyt en is aangesloten bij de ‘jongstudenten’-vereniging Nos, de Maria-congregatie, verschillende scoutingclubs en de informele ‘Broederschap van de Wulpen’. In het voorjaar van 1943 wordt Theo de loyaliteitsverklaring voorgelegd die ook hij, net als veel andere studenten, weigert te tekenen. In plaats daarvan moet hij zich melden voor de Arbeitseinsatz en wordt naar een werkkamp in Ommen gezonden. Vanwege zijn zwakke gezondheid wordt hij kort daarna weer vrijgesteld en kan hij het werk in de fabriek van zijn vader hervatten. In deze periode sluit Theo zich aan bij de Hilvarenbeekse verzetsgroep rond Karst Smit en Eugène van der Heijden die een belangrijke schakel vormen in het netwerk dat geallieerde piloten over de grens smokkelt. Met zijn vaders grote Chrysler brengt Theo de piloten van station Tilburg naar de bossen van Esbeek, waar achter de boerderij van De Bruijn (tegenwoordig herberg In den Bockenreyder) een schuilplaats is opgezet. Op 15 november 1943 gaat het mis, als een van de piloten die in Esbeek heeft gezeten in Brussel wordt gearresteerd, samen met zijn begeleider die onder hardhandig verhoor uit de school klapt over de pilotenhulplijn. Theo wordt niet lang daarna gearresteerd in het huis van zijn halfbroer Bart in Tilburg. Samen met andere betrokkenen van de hulplijn wordt hij vastgezet in de gevangenis van Antwerpen. Vervolgens wordt hij naar Brussel overgebracht, waar begin 1944 het proces tegen de verzetslieden begint. Theo wordt ter dood veroordeeld, maar na een gratieverzoek van zijn familie wordt de straf omgezet in tien jaar dwangarbeid in Duitsland. Daar komt hij terecht in de gevangenis van Bruchsal, waar Theo aan een hard regime en mensonterende behandeling wordt onderworpen. Hij maakt er lange dagen van zeer zwaar werk, waarbij voedsel en medische zorg schromelijk tekortschieten en hij voortdurend blootstaat aan de mishandelingen en willekeur van de bewakers. In de gevangenis zelf ligt door de kou, het vocht en het gebrek aan hygiëne ziekte voortdurend op de loer. Na een half jaar volgt overplaatsing naar de gevangenis van Rheinbach, waar hij opnieuw aan de meest uiteenlopende ontberingen wordt blootgesteld. Weer een half jaar later wordt Theo naar Siegburg overgeplaatst. Hiervoor kiest hij min of meer vrijwillig, nadat hij met een medegevangene van nummer heeft geruild, om hem het transport te besparen. Theo maakt de bevrijding van Siegburg door de Amerikanen op 12 april 1945 nog mee, maar door de gevolgen van vlektyfus is hij dan te verzwakt om terug naar Nederland te kunnen worden vervoerd. Net als voor tienduizenden andere gevangenen van de Duitse kampen en strafinrichtingen, komt de bevrijding voor hem uiteindelijk te laat. Theo overlijdt op 24 april 1945 in Siegburg op 25-jarige leeftijd en vindt zijn laatste rustplaats op het Nationaal Ereveld in Loenen. In zijn woonplaats Hilvarenbeek houdt het Theo Vogelspad zijn naam in herinnering.

Bron: Brabantse Gesneuvelden

Theo is in zijn jeugd lid van verschillende Scoutinggroepen. Hij begint aan de studie economie in Tilburg waar hij in voorjaar 1943 de Duitse loyaliteitsverklaring moet tekenen. Hij weigert. Van de Arbeitseinsatz wordt hij vanwege slechte gezondheid vrijgesteld. Hij gaat aan de slag in de fabriek van zijn vader en sluit zich aan bij verzetsgroep Smit-Van der Heijden. Hij houdt zich bezig met het smokkelen van piloten. In november 1943 gaat een transport mis. Met een aantal leden van de verzetsgroep wordt Theo gearresteerd. Eerst zitten ze gevangen in Antwerpen, daarna in Brussel, waar ze begin 1944 worden berecht. Theo wordt ter dood veroordeeld. Door een gratieverzoek wordt de straf omgezet in 10 jaar dwangarbeid. Het regime is wreed en de leefomstandigheden zijn mensonterend. Theo doorstaat het verblijf op 2 verschillende plekken en wordt bevrijd door Amerikanen. Theo is te ziek om nog naar huis vervoerd te worden en sterft aan vlektyfus.

Bron: Vereniging Scouting Nederland