Luchtlandingen in voorbereiding: geallieerde bommen op Wolfheze
Op 17 september 1944 landen geallieerde parachutisten rondom Eindhoven, Nijmegen en Arnhem. Hiermee begint Operatie Market Garden. Dit grote geallieerde offensief zorgt niet alleen voor militaire slachtoffers. Om de geallieerde luchtlandingen een zo groot mogelijke kans van slagen te geven worden militaire doelen in de omgeving gebombardeerd, daarbij komen ook burgers om het leven.
Janneke Jorna | Netwerk Oorlogsbronnen
Bommen op Wolfheze
Bij het Gelderse dorp Wolfheze is een dropping-zone van de parachutisten van de Britse 1e Luchtlandingsdivisie. In de ochtend van 17 september 1944, voorafgaand aan de luchtlanding, wordt de omgeving hevig gebombardeerd om de geallieerde luchtlandingen een zo groot mogelijke kans van slagen te geven. Ook de psychiatrische instelling en het blindentehuis worden geraakt, ze worden aangezien voor een Duitse kazerne. In het blindentehuis komt niemand om het leven. In het dorp en de instelling vallen in totaal 87 doden.
OORLOGSLEVENS | Wie waren ze? Slachtoffers bombardement Wolfheze
Thema
Blindentehuis in Wolfheze na het bombardement.Oorlogsbronnen | Gelders Archief
Luchtfoto van het dorp Wolfheze en de psychiatrische instelling op 14 februari 1945Oorlogsbronnen | Gelders Archief
Rijnbrug
Een deel van de Britten blijft bij Wolfheze, zij verdedigen de dropping-zone zodat nieuwe parachutisten de volgende dag veilig kunnen landen. De rest vertrekt via drie routes richting Arnhem, waar ze de Rijnbrug moeten veroveren.
Ook Arnhem is van tevoren gebombardeerd om de Duitse weerstand te verkleinen. Deze bombardementen zijn een voorteken voor de Duitsers, er staat iets te gebeuren. De aanwezige Duitse troepen graven zich in. Vlakbij Arnhem bevinden zich twee SS pantserdivisies. Ook zij trekken naar Arnhem.
Thema
Evacuatie
Het lukt de parachutisten uiteindelijk niet om de Rijnbrug te behouden. Ze worden steeds verder teruggedreven en slagen er niet in om Arnhem te bevrijden en door te stoten naar Duitsland. Dit heeft grote gevolgen voor de inwoners. Op 23 september 1944 beveelt de Wehrmacht tot de evacuatie van Arnhem en omliggende gemeenten. De Arnhemse bevolking verlaat twee dagen later lopend de stad, sommigen hebben een bakfiets of karretje om daarmee wat bezettingen mee te nemen. Alleen mensen met een speciale ontheffing, zoals politie- en brandweermensen, blijven achter.
Thema
Patiënten uit Wolfheze
De burgers komen terecht in de bezette omgeving of zelfs in Friesland. Ook de patiënten van de psychiatrische instelling in Wolfheze die het bombardement hebben overleefd worden geëvacueerd, zij komen in Barneveld terecht. Hier vinden ze onderdak bij mensen thuis en in schoolgebouwen, en wachten ruim een half jaar de bevrijding af. Pas in april 1945 worden Arnhem en Wolfheze bevrijd. In de tussentijd hebben de Duitsers Arnhem geplunderd. Door de hevige gevechten zijn veel huizen onbewoonbaar geworden.
