Lageveense polder, 1640-1978

Op 2 juli 1640 kregen de "ingelanden van de Looster en de Laage Veenen" toestemming om een vaarsloot tussen het Mallegat en de Delf te mogen maken. Deze ingelanden hielden elk voor zich de landerijen droog. Het waren al kleine particulier poldertjes. * Samenwerking kwam tien jaar later aan de orde. Op 21 maart 1651 verzocht "het merendeel van de eigenaars van landen gelegen tusschen den Keuckenduyn, den Vaertwech ende den Delffweg ende de gemeene waterlosinge genaemt het Mallegat" toestemming aan het hoogheemraadschap van Rijnland om een polder te mogen stichten. Na afkondiging van het kerkgebod op 21 juni 1651 kwam er, onder aanvoering van Adriaen Claeszoon Schenart, veel tegenstand tegen het plan. Onder meer werd door hen aangevoerd dat niet de meerderheid van de ingelanden achter de aanvraag stond, terwijl dat wel was beweerd. Ook werd ruzie gemaakt over de plaats waar de molen gebouwd zou moeten worden. De zaak sleepte enige jaren voort. Op 24 februari 1654 werden de geschillen bijgelegd en op 29 februari kon "eendrachtig" een reglement vervaardigd worden voor inrichting van een polder. Op 5 maart volgde de goedkeuring van dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland. De molenmeesters van de "nieuw gestichte" polder kregen van dijkgraaf en hoogheemraden vergunning om een omslag van 6 gulden per morgen te heffen. Maar dit was, zo bleek later, niet voldoende om de inrichtingskosten te dekken. Op 16 januari 1655 kregen zij daarom toestemming voor een naheffing van 4 gulden per morgen. Een aantal ingelanden weigerde te betalen. Rijnland gaf op 14 december 1655 molenmeesters vergunning om het geld te mogen "inwinnen onder dijkrecht", dat wil zeggen door middel van beslaglegging op goederen. In de rekening van 1655 kwam de naam "Lageveensche polder" voor het eerst voor. Blijkens die rekening was men echter al in 1653 begonnen met de voorbereidende werkzaamheden voor de bepoldering. Aan het eind van het boven beschreven langdurige proces waren verzoeken binnengekomen van een aantal eigenaars van landerijen aan de andere zijde van de Vaartweg om ook in de bepoldering opgenomen te mogen worden (latere Hogeveense polder). Ongeveer de helft van de landeigenaren van de Lageveense polder stemde daar mee in. De andere helft maakte daar veel heibel over. Zij zagen de toestemming van de Rekenkamer van Holland, van 8 juni 1651, om de Vaartweg als polderkade te mogen inrichten als speciaal voor hen bedoeld. De inmiddels al aanbestede molen zou trouwens toch te klein zijn, zo werd geopperd. Ook vreesden zij wateroverlast als de Vaart door twee polders zou worden gebruikt. De samenvoeging ging uiteindelijk niet door. Op 2 januari 1659 kreeg het bestuur van de Lageveense polder toestemming van Rijnland om een gedeelte van de kade te verleggen vanwege de aanleg van de Haarlemmertrekvaart. De polder werd bijna rechthoekig, zij het dat binnen dat vierkant toen nog enige kleine poldertjes lagen. Het waren de "Overduynse polder" en de "Overveense polder". Op 1 maart 1674 werd het reglement aanmerkelijk uitgebreid en opnieuw bekrachtigd. Dat was hard nodig, want het was "door het slappe toezicht van de poldermeesters" in de polder een rommelige boel geworden. Het polderwater werd vervuild en de kaden werden gebruikt als openbare weg. Er werden negen "directeurs" aangesteld om orde op zaken te stellen. En uit dit select gezelschap werden twee nieuwe poldermeesters gekozen. In het nieuwe reglement zien we onder andere dat in de polder geen vlas of hennep meer mocht worden geroot. En aan de schipper, wonende in de Engel, werd voortaan verboden de polderkade met zijn trekpaard te gebruiken. Anders moest hij voortaan zelf de kade onderhouden. De eigenaar van Keukenhof vroeg in 1722 aan het polderbestuur toestemming om een vaarsloot door de polder te mogen maken. In 1842 veranderde vanwege de aanleg van de spoorbaan de waterstaatkundige toestand nogal. Met de Hollandsche Ijzeren Spoorweg Maatschappij werd een contract afgesloten. In 1914 werd op sommige plaatsen in de polder nog uitgeveend.