Interview met Henk den Haan Jr., Reis van de razzia

Henk den Haan Jr. is de zoon van Henk den Haan Sr. die met de razzia van huis werd opgehaald. De zoon is niet zozeer naar de 'reis' van zijn - inmiddels overleden - vader gevraagd, maar naar zijn eigen situatie destijds als 'thuisblijver'. Het gezin woonde in Tuindorp Vreewijk. Op 11 november 1944 belde om 06.00 uur een gewapende Duitse soldaat aan met het bevel. Zijn ouders spraken intensief met elkaar (ontsnappen via de tuin?), maar kwamen tot de conclusie dat Henk Sr. mee moest gaan. Hij is terechtgekomen in Oelde in Westfalen, tussen Hannover en Bielefeld. Hij is naar huis komen lopen met een zere voet. Na een bombardement had hij het dak proberen te repareren en viel er toen vanaf. Hij liep via Nunspeet en was pas op 4 juni 1945 thuis. In november 1944 was Henk 11 jaar. Hij kan zich niet herinneren dat de Duitse soldaat aan de deur kwam. Wel weet hij nog dat hij stond te kijken toen de groep van zijn vader werd afgemarcheerd. De volgende dag is hij ook bij De Kuip gaan kijken, maar daar zag hij zijn vader niet meer. Zijn moeder bleef thuis. De buurman had zich ziek gehouden en hoefde niet mee. Henk bleef achter met zijn hoogzwangere moeder en nog 4 zusjes. Zijn moeder zou op 5 januari 1945 bevallen (weer een meisje). Ze bleef heel optimistisch onder de situatie, hij heeft haar nooit horen klagen en ze heeft in zijn herinnering nooit de moed verloren. Zijn vader moet het erger hebben gehad, want het was geen optimistische man en hij was erg bezorgd. Nu zijn vader weg was, was Henk de man des huizes met alle verantwoordelijkheden van dien: zorgen voor eten, warmte, de verduistering van de ramen thuis, boodschappen doen, kraamheer zijn, 14 dagen stroom aanvragen na de bevalling. Toen de Duitse Wehrmacht hun huis wilde vorderen om er een Officiersmess van te maken, heeft hij ze weggestuurd. Hij heeft een hele goede band met zijn moeder gekregen tijdens de Hongerwinter. Ook vertelt Henk over de periode dat hij naar Groningen ging waar hij in Nieuwe Pekela bij mensen in huis zat die nog eten hadden. Dat was geregeld door de Gemeente Rotterdam. Daar gingen ze vanuit de Maashaven in een rijnaak naartoe. Net als de razzia-gangers mocht er alleen 's nachts gevaren worden, dus duurde de reis wel 10 dagen. Het was een afschuwelijk verblijf in de rijnaak en ze deden er alles voor om even blauwe lucht te zien. In Nieuwe Pekela heeft hij een heerlijke tijd gehad, al kon hij er niet naar school. Hier maakte hij ook de bevrijding mee. Eind juni werd hij thuisgebracht door een vrachtwagen. Hij kwam onder de schurft en met luizen terug, want hij was in Groningen niet zo vaak in bad geweest. Zijn vader was toen al thuis. Van het weerzien kan hij zich nog maar weinig herinneren. Alles was weer gewoon. Het was de tijd van de wederopbouw en er werd niet veel achterom gekeken. Zijn vader heeft pas de laatste 5 jaar van zijn leven over de razzia gesproken. Hij heeft brieven die zijn vader aan zijn moeder schreef en vice versa. Ze hebben hen niet allemaal bereikt. Uit de brieven blijkt dat beiden een enorm geloofsvertrouwen hadden en op die manier elkaar moed inspraken. Zijn vader raadt zijn vrouw aan om vooral hulp te vragen bij familie en bekenden, en vraagt zijn kinderen om hun moeder goed te helpen thuis. Hij wil niet schrijven over de gruwelijkheden die hij meemaakt. Zijn moeder stelt in de brieven aan zijn vader de zaken veel mooier voor dan ze waren. Zo verzwijgt ze dat ze voor het leven van de baby heeft moeten 'vechten'. In de brief van 2 maart 1945 staat een lang relaas over de hoeveelheden eten die zij ondanks de Hongerwinter heeft, en hoe ze daar bij geholpen wordt. Ook schrijft ze over het die week verstrekte Zweedse wittebrood, hoe ze anderen helpt met eten en dat zelfs mensen die het eerst rijk hadden, nu ook honger hebben en naar het Noorden trekken. Henk leest voor uit deze ontroerende brieven.