Archief van Leo Schatz (Amsterdam, 10 maart 1918 – Amsterdam, 4 oktober 2014).

Archief van Leo Schatz (Amsterdam, 10 maart 1918 – Amsterdam, 4 oktober 2014). Verzetsdeelnemer Tijdens de oorlog doken de Joodse Leo Schatz en zijn tweelingbroer, Jacques, los van elkaar onder. Leo Schatz kwam eerst in het Gooi terecht maar werd door zijn vriend Wim Polak, met wie hij samen bij de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC) had gezeten, uitgenodigd om naar Den Haag te komen. Uit geldnood richtte Schatz en Polak samen met nog twee andere oud AJC-ers, Bea Biet en de fotograaf Sem Presser, een ondergrondse uitgeverij op, de firma Douma en Heertjes. Via het Haagse boekwinkeltje van oud AJC-er Leo de Zeeuw en de verspreidingskanalen van de AJC werden tienduizenden door het viertal geschreven en geïllustreerde kinderboekjes verkocht, waarvan de opbrengsten werden gebruikt om het verzetswerk te financieren. Onder de schuilnamen Jan Heertjes en Jan Mulder hield Schatz zich bezig met het vervalsen van persoonsbewijzen en formulieren, hielp hij onderduikers, was hij betrokken bij de uitgave van Het Parool, en maakte hij samen met Polak deel uit van een organisatie die de door de geallieerde gedropte wapens ophaalde en vervoerde. Nadat de RAF op 3 maart 1945 een vergissingsbombardement op Den Haag had uitgevoerd slaagde Schatz erin om zich als Jan Heertjes door de Zweedse consul te laten benoemen tot hulpvertegenwoordiger van het Zweedse Rode Kruis. Door deze benoeming kon Schatz met een vrachtauto, volgeladen met op gestolen bonkaarten verkregen broden, langs de scholen rijden om de gebombardeerde bevolking van het Bezuidenhout van voedsel te voorzien. Leo Schatz en zijn oudere broer Samuel ('Sem') waren de enigen van het gezin die de oorlog overleefden. Eind 1942 waren de ouders van Schatz opgepakt. Na de oorlog kreeg hij bericht van het Rode kruis dat zij in Auschwitz-Birkenau waren vergast. Zijn tweelingbroer Jacques was ook opgepakt en is bij een dodenmars uit Auschwitz doodgeschoten. Het archief bestaat uit persoonlijke documenten en vervalsingsmateriaal uit de oorlogsjaren, en naoorlogse documenten uit mei 1945.