Codeerstaaf uit de nalatenschap van Hendrik van Laar. Verzetsdeelnemer.

Codeerstaaf uit de nalatenschap van Hendrik van Laar. Verzetsdeelnemer. Metalen bronskleurige ronde staaf, met aan beide uiteinden een draaiknop. Over de lengte van de staaf 26 ronde uitsparingen, met boven elke uitsparing een ingegraveerde letter. In de staaf zit een kokertje waarop in de lengte boven elkaar circa 14 verschillende regels letter- en cijfercombinaties zijn aangebracht. Letter- en cijfercombinaties zijn zichtbaar door de uitsparing in de metalen staaf en corresponderen met het daarboven ingegraveerde alfabet. De codeerstaaf is (waarschijnlijk) door Hendrik van Laar gebruikt voor het ontcijferen van gecodeerde berichten die hij via Radio Oranje ontving. Zie VMA 19013 voor de radio waarmee Van Laar naar Radio Oranje luisterde. Hendrik (Henk) van Laar (5-2-1898 – 3-12-1955) was voor de oorlog 20 jaar onderwijzer in de Amsterdamse wijk het Funen op de kosteloze school 118. Ook was hij actief binnen de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC) waar hij zich bezighield met natuurverkenningen en heemkunde. Vlak na de mobilisatie (augustus 1939) was Van Laar betrokken bij de oprichting van een sociaaldemocratisch vendel, ‘het Vendel van de Moderne Vakbeweging’, van de Vrijwillige Burgerwacht Amsterdam (VBA). Samen met AJC-voorzitter en SDAP-partijleider Jacobus Jan (Koos) Vorrink (1891-1955) gaf Van Laar in de rang van kapitein leiding aan de Infanterie Brigade. In de meidagen van 1940 assisteerde het vendel de politie bij de arrestaties van: ‘staatsgevaarlijke in geval van een vijandelijke inval’ (NSB’ers). Na de capitulatie poogde Van Laar samen met andere leden van het vendel tevergeefs om met het zeewaardige jacht van VBA-bevelhebber H.R. Boeree naar Engeland te vluchten. Daarna vormde leden van het VBA-vendel een verzetsgroep georganiseerd rondom Van Laar, Chris Meijer, en A.G.C. (Guus) Trestorff. Deze groep werkte samen met de groep-Vorrink, en hield zich onder andere bezig met hulp aan onderduikers, spionage, en bevrijdingsacties. Van Laar was daarnaast ook individueel actief, onder andere voor het Nationaal Steunfonds (NSF), de inlichtingengroep Packard, en schreef hij in 1944 voor de illegale bladen "Baanbreker" en "Vrije Gedachten". Samen met politiecommissaris W.H. Schreuder correspondeerde Van Laar middels telegramverkeer met de Nederlandse regering in Londen, betreffende plannen voor naoorlogse ordehandhaving en het herstel van de democratie. In september 1944 haalde Van Laar in Den Haag een uit Londen afkomstig geheim telegram op toen zij auto in de buurt van Schiphol op een tankversperring botste. Van Laar raakte ernstig gewond met als gevolg dat aan het verzetswerk grotendeels een einde kwam.