Archief van en met betrekking tot het echtpaar Gerard Johannes Jonk (Leiden, 22 september 1875 - Ald...

Archief van en met betrekking tot het echtpaar Gerard Johannes Jonk (Leiden, 22 september 1875 - Aldaar, 25 februari 1955) en Susanna Jonk-van Loef (Leiden, 16 augustus 1889 - Aldaar, 2 november 1948). Verzetsdeelnemers. Zie voor een foto van G.J. Jonk en S. Jonk van Loef samen met hun onderduikers VMA 19963. Het echtpaar Gerard Jonk en Sussanna Jonk-van Loef waren tot juni 1942 woonachtig Garenmarkt 17-A in Leiden. Toen bleek dat de chef van het Abert Heijnfiliaal in de Leidse Douzastraat lid was van de NSB was het echtpaar voor hun inkopen overgestapt naar een filiaal in de Haarlemmerstraat. De chef van deze winkel was getrouwd met een Joodse vrouw via wie het echtpaar Jonk in contact kwam met een van hun latere Joodse onderduikers. Dit was Jan van Leeuwen, een winkelier in bijouterieën wiens winkel in september 1941 door de bezetter werd gesloten. Daarna werd Van Leeuwen filiaalhouder van een lederververij in de Breestraat 58. Op zijn verzoek nam het echtpaar Jonk in juni 1942 hun intrek op dit adres, zodat Gerard Jonk filiaalhouder kon worden in het geval dat Van Leeuwen zou worden weggehaald. De maand daarna nam het echtpaar hun eerste onderduiker op: Marius Dreese (schuilnaam Volkert) uit Den Haag, een neef van Jan van Leeuwen. Vanaf februari 1943 groeide het aantal onderduikers. Op 9 februari kwamen Jan van Leeuwen en zijn vrouw Joke, op 11 februari gevolgd door Frans en Bartje Dreese, de ouders van Marius. Daarna volgde op 3 maart het echtpaar Reens (schuilnamen oom Wille[m] en tante Marie), en ten slotte op 15 oktober het echtpaar Frank (schuilnamen Martien en Annie). Het totaal aantal onderduikers dat bij het echtpaar Jonk onderdak vond kwam daarmee op 9. Het echtpaar stond in contact met het verzet waarlangs zij distributiekaarten, voedsel en hulp kregen. De Breestraat 58 grensde direct aan de Leidse Stadsgehoorzaal waar regelmatig NSB-bijeenkomsten plaatsvonden en ook Mussert en Seyss-Inquart zijn geweest. Voor het geval er gevaar dreigde was er een schuilplaats gemaakt in een grote kast onder de trap van de bovenburen waar iedereen in kon. Door het grote aantal onderduikers was de woning overvol, en was het huishouden haast een logistieke operatie. Het echtpaar Jonk en hun 9 onderduikers overleefden de oorlog. In 1998 werd aan Gerard Jonk en Susanna Jonk-van Loef postuum de Yad Vashem-onderscheiding toegekend. Het archief bestaat uit fotokopieën van brieven en een oorlogsverslag, en stukken met betrekking tot de Yad Vashem-onderscheiding.