Verzameling Genealogische Afschriften (GA), 1600-2022

Inleiding Met de Registers van de Burgerlijke Stand ( toegang 25 ) en de verzameling Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmatenregisters (DTBL) (thans toegang 166 ) vormt de verzameling Genealogische Afschriften (GA) het belangrijkste bestand voor genealogische onderzoek in het Zeeuws Archief. Totstandkoming Om de leemten, die waren ontstaan na het verloren gaan van ongeveer de helft van de Doop-, Trouw- en Begraafregisters (DTB) afkomstig van de kerken in de huidige provincie Zeeland, min of meer op te vullen werden al kort na 1940 aantekeningen, uittreksels en afschriften verzameld uit en van de verloren gegane registers en uit oud-rechterlijke en notariële archieven. Deze verzameling werd in het toenmalige Rijksarchief in Zeeland de 'Genealogische Afschriften DTB' genoemd. Omdat in de loop van de jaren ook andersoortige genealogische bronnen in de verzameling waren opgenomen, zoals lijsten van emigranten, predikanten, magistraatspersonen en militairen, werd de naam van de verzameling in 1989 gewijzigd in verzameling Genealogische Afschriften (GA). Vanwege de grote onderlinge verschillen in de oude beschrijvingen van de genealogische afschriften, zijn deze tijdens de inventarisatie in de periode 1989-1993 kritisch bekeken. Met het op uniforme wijze benoemen van minimaal vijf basisgegevens (plaats, aard informatie, periode, opmerkingen en afkomst) werd getracht de toegankelijkheid aanzienlijk te verbeteren. Het resultaat werd in 1993 als gids gepubliceerd als: L.M. Hollestelle, A.G. Menting, Verzameling genealogische afschriften . Reeks gidsen en nadere toegangen Rijksarchief in Zeeland 3 (Middelburg 1993). Dit betrof de nummers 1 tot en met 687. Sindsdien is de verzameling regelmatig uitgebreid dankzij schenkingen van bewerkingen, indexen etc. door particulieren, fotokopieën van elders berustende maar voor Zeeland belangwekkende documenten en het gereedkomen van indiceringen door vrijwilligers van het Zeeuws Archief. De beschrijving van deze nieuw toegevoegde afschriften werd via supplementen op en herziene uitgaven van de studiezaalexemplaren van de gids bijgehouden. Zo was het aantal nummers in de loop van 2011 tot over de 960 gestegen. In datzelfde jaar werd ook een begin gemaakt met het omzetten van het bijgewerkte studiezaalexemplaar van de gids naar de hierna gepresenteerde reguliere archieftoegang. Diverse indexen zijn inmiddels ook opgenomen in het online personenzoeksysteem Zeeuwen Gezocht . De verzameling is in zijn geheel in de studiezaal van het Zeeuws Archief in kopievorm te raadplegen. Aanwijzingen De afschriften zijn op een uniforme wijze beschreven door minimaal de volgende vijf basisgegevens te benoemen: 1. Plaats: de naam van de stad, het dorp of de polder. In het geval dat het afschrift een deel van Zeeland of geheel Zeeland betreft, is dit als zodanig vermeld. 2. Aard informatie: geprobeerd is deze in één of twee woorden weer te geven. Hierna worden enkele trefwoorden nader toegelicht. 3. Periode: het begin- en eindjaar van de informatie. Indien dit niet op het jaar nauwkeurig kon worden aangeduid is dit aangegeven met circa (c.) of met de eeuw. 4. Opmerkingen: aangegeven wordt in welke vorm de informatie wordt verstrekt. In het algemeen betreft het eenvoudige afschriften. Dit is dan niet nader vermeld. De meest voorkomende opmerkingen in deze kolom: - Alfabetisch: de informatie uit de originele bron is op één of meerdere namen in alfabetische volgorde gerangschikt. - Index: de namen voorkomend in de originele bron zijn in alfabetische vorm gerangschikt met verwijzing naar het paginanummer van de bron. - Uittreksels: van de originele bron is de inhoud slechts gedeeltelijke of fragmentarisch weergegeven. 5. Afkomstig uit/van: de herkomst van het inventarisnummer, waarvan het een afschrift, uittreksel, index etc. is, of van welke instelling het betreffende inventarisnummer afkomstig Uitleg van enkele trefwoorden De meeste in de kolom 'aard informatie' genoemde trefwoorden spreken voor zich. Enkele verdienen enige uitleg. Aantekeningen acta Hiermee worden bedoeld aantekeningen uit de notulenregisters van de kerkeraden van enkele hervormde gemeenten. Deze aantekeningen betreffen voornamelijk de persoonsnamen die in de acta voorkomen. Collaterale successie De collaterale successie was in de 17e en 18e eeuw een gewestelijke belasting op nalatenschappen in de zijlijn. Als iemand kinderloos overleed, kwam de erfenis toe aan erfgenamen in de zijlinie, die daarover belasting moesten betalen. De ontvangers die waren aangesteld om deze belasting te innen gebruikten daarvoor vaak de maandelijkse afschriften uit de begraafregisters van de kerken, later vaak 'begraaflijsten' genoemd. Die lijsten werden door kerkelijke functionarissen opgemaakt en bij de ontvanger ingeleverd. Ze bevatten in de regel de namen van alle begravenen per kerk. De ontvanger voorzag de namen van de begravenen waarvan werd vastgesteld dat ze kinderloos waren overleden van een merkteken. In bepaalde plaatsen was een andere procedure gebruikelijk en bevatten eventuele lijsten alleen de namen van de begravenen waarvan de nalatenschap voor de belasting in aanmerking kwam. Indien aanwezig, zijn de 'begraaflijsten' een belangrijke vervanging voor eventueel verloren gegane kerkelijke begraafregisters. De lijsten komen voor in de acquitten (bijlagen) bij de rekeningen van de ontvangers van deze belasting, aanwezig in het archief van de Rekenkamer van Zeeland, 'Rekenkamer D' ( toegang 511 ) en zijn in de vorm van fotokopieën per plaats gebundeld en opgenomen in de Verzameling Genealogische Afschriften. Dienstplicht Lijsten opgemaakt in de Franse tijd, 1796-1813, ten behoeve van de conscriptie, de dienstplicht. Emigranten Lijsten van personen die over de periode 1835-1899 vanuit Zeeland vertrokken zijn naar vooral Noord-Amerika en andere werelddelen. Gerechten Afschriften en indexen op stukken van de lokale gerechten; de vierschaar in de steden en de schepenbanken in de dorpen. Deze archieven maken onderdeel uit van de archiefbestanden 'Rechterlijke Archieven Zeeuwse Eilanden' (RAZE, toegang 10 ) en 'Rechterlijke Archieven Zeeuws-Vlaanderen' (RAZVl, toegang 11 ). De meest voorkomende registers die in de verzameling zijn opgenomen zijn de registers van transporten en plechten en schepenakten. In de eerste staan diverse akten over de verkoop van onroerende goederen of schuldbekentenissen, in de tweede criminele en civiele vonnissen uitgesproken door de schepenbank. Indemniteit Van de nieuwe bewoners van een dorp of stad werd bij vestiging verlangd dat ze een 'akte van indemniteit' konden overleggen. In deze akte verklaarde het arm- en/of kerkbestuur van de plaats van herkomst dat het bij eventuele armlastigheid de kosten van ondersteuning voor zijn rekening zou nemen. De akten vormen een belangrijke aanvulling op de lidmatenregisters. Magistraat De stads- en dorpsbestuurders in de periode 16de tot en met 18de eeuw. Militairen De in deze verzameling voorkomende gegevens over militairen betreffen voornamelijk huwelijken. Alleen van de Zeeuwse Mobiele Schutterij, 1830-1839 zijn de indexen op de stamboeken aanwezig. De stamboeken van militairen die vanaf de 17de eeuw in Zeeland hebben gediend zijn te vinden in het Nationaal Archief in Den Haag. Overlopers Overlopers zijn registers opgemaakt ten behoeve van de heffing van grondbelasting en dijklasten in de periode 16de-begin 19de eeuw. Ze bevinden zich in diverse archieven en verzamelingen, zoals archieven van polders, rechterlijke archieven, familiearchieven en handschriften- en aanwinstenverzamelingen. Poorters Het poorterschap was een soort burgerrecht. Alle nieuwe inwoners van een stad, die een zelfstandig beroep uitoefenden, geen schulden hadden en niet armlastig waren, kwamen hiervoor in aanmerking. Bronvermelding Het verdient aanbeveling bij bronverwijzing zoveel mogelijk naar het oorspronkelijke document in het oorspronkelijke archief te verwijzen. Indien specifiek naar de bewerking, fotokopie of index opgenomen in deze verzameling wordt verwezen, heeft de volgende bronvermelding de voorkeur: Zeeuws Archief (ZA), verzameling Genealogische Afschriften (GA), nr ..., daarna verkort tot: ZA, GA ...