Verduisteringsgloeilamp gebruikt in de Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) bleef ook Heerenveen, gelegen in het zuiden van Friesland, niet gespaard van de gevolgen van de Duitse bezetting. Hoewel het geen frontgebied was, speelde Heerenveen een belangrijke rol in het Friese verzet en ondervond het de harde realiteit van de oorlogsjaren. Na de Duitse inval in mei 1940 veranderde het dagelijkse leven in Heerenveen snel. De bezetters legden beperkingen op, er kwam een avondklok en de pers werd gecensureerd. Inwoners werden geconfronteerd met tekorten aan voedsel en brandstof, wat leidde tot smokkel en illegale handel. Ook werden Joodse inwoners systematisch vervolgd. In 1942 begon de deportatie van Joden uit Friesland, waaronder meerdere families uit Heerenveen. Slechts enkelen keerden na de oorlog terug. Tegelijkertijd groeide het verzet in de regio. Heerenveen kende diverse verzetsgroepen, waaronder mensen die onderduikers hielpen, bonkaarten vervalsten of sabotage pleegden. Bekende namen uit het Heerenveense verzet zijn onder andere Fedde Schurer, een leraar en dichter, die via zijn werk en woorden tegen de bezetter streed. Daarnaast bood de omgeving van Heerenveen – met haar bossen en boerderijen – goede schuilplekken voor onderduikers en verzetsstrijders. Een tragisch en bekend voorval vond plaats in april 1945, kort voor de bevrijding: de zogenaamde Heerenveense Aprilmoorden. Vijf verzetsmensen werden door de Duitsers geëxecuteerd als vergelding voor een sabotageactie. Deze gebeurtenis liet diepe sporen na in de gemeenschap en wordt jaarlijks herdacht. Op 15 april 1945 werd Heerenveen bevrijd door Canadese troepen. De bevrijding bracht een enorme opluchting, maar ook verdriet om wie het niet hadden overleefd. In de jaren na de oorlog zijn verschillende monumenten opgericht in Heerenveen, zoals het monument aan de Van Maasdijkstraat, om stil te staan bij de offers die zijn gebracht voor vrijheid. De Tweede Wereldoorlog liet een blijvende indruk achter op Heerenveen. Herinneringen aan deze periode blijven levend door lokale initiatieven, educatie en herdenkingen, zodat ook toekomstige generaties beseffen wat vrijheid betekent.