De Nederlandse industrie 1913-1965 : een vergelijkende analyse op basis van de productiestatistieken

Tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw is de industrie de meest dynamische sector van de Nederlandse economie. De verwerkende nijverheid profiteert tijdens en na de Eerste Wereldoorlog van de neutrale positie van Nederland en verbreedt zich verder tijdens de jaren dertig, veertig en vijftig. Grote bedrijfstakken in deze periode zijn de voedingsmiddelen-, de textiel- en de metaalnijverheid. De verschillende industrieën binnen de genoemde takken ontwikkelen zich echter niet in gelijke mate. Deze studie analyseert de aard van dit groeiproces aan de hand van cijfers van de productie en de werkgelegenheid in de diverse industrieën. Om de productieve prestatie van de Nederlandse nijverheid in een internationaal perspectief te plaatsen is een vergelijking gemaakt met de Belgische, Duitse en Britse industrie. Hieruit blijkt dat Nederland in de jaren twintig en dertig een krachtige inhaalbeweging ten opzichte van deze landen kent, resulterend in een naar verhouding hoog industrieel productiviteitsniveau. Tijdens de jaren veertig valt dit niveau echte sterk terug. Aangetoond wordt dat dit niet zozeer een gevolg is van directe oorlogsschade, maar eerder van de sterke overheidsregulering gedurende de tweede helft van de jaren dertig en de jaren veertig. De regulering heeft onder meer tot gevolg dat de werkgelegenheid in de industrie sterk toeneemt. De keerzijde hiervan is een vermindering van de doelmatigheid van de industriële productie. Het aanvankelijk lage productiviteitsniveau na 1945 biedt vervolgens ruimte voor een nieuwe fase van spectaculaire inhaalgroei tijdens de jaren vijftig en zestig. Ook verschenen als proefschrift Rijksuniversiteit Groningen, 1999. XVI, 520 p. : ill. ; 24 cm.