De chanoekia een negenarmige kandelaar.

De chanoekia een negenarmige kandelaar. Deze wordt bij het joodse feest Chanoeka gebruikt. Tijdens de eerste nacht van het feest wordt één kaars ontstoken, tijdens de tweede nacht twee, enz. tot en met de achtste nacht. De negende kaars, sjammes of sjamasj genoemd, is de "dienaarkaars" die gebruikt wordt om de andere acht kaarsen te ontsteken en als lichtbron in het algemeen, daar het licht van de andere kaarsen traditioneel niet voor verlichtingsdoeleinden gebruikt mag worden