Joannes Adrianus van Beurden

Jan van Beurden, geboren als vijfde kind in een Tilburgs gezin van negen kinderen, werkte in de textielindustrie en raakte daar in de jaren dertig betrokken bij linkse politieke ideeën. Zonder dit thuis te melden, vertrok hij in 1938 naar Spanje om als soldaat te vechten in de Spaanse Burgeroorlog. Hij diende in de 11de Internationale Brigade, onder andere aan het Ebrofront en bij Teruel, waar hij gewond raakte. Na de opheffing van de brigade keerde hij eind 1938 terug naar Nederland. Hoewel hij politiek niet sterk geëngageerd was en moeite had met discipline, bleef hij zijn tijd in Spanje waarderen, ondanks de ontberingen en zijn gezondheidsproblemen zoals reuma. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dook Jan onder om te ontsnappen aan de Arbeitseinsatz en werkte in de Noordoostpolder en Wieringermeer. Na verraad werd hij toch opgepakt en tewerkgesteld in het Ruhrgebied. In april 1944 trouwde hij kortstondig na zijn terugkeer naar Nederland, maar moest vluchten voor verhoor door de politie. Na de bevrijding werkte hij onder meer als melkboer en judoleraar, maar verloor hij tijdelijk zijn Nederlandse nationaliteit, wat zijn werkgelegenheid bemoeilijkte. In de jaren zestig werd hij opnieuw genaturaliseerd en bezocht hij Spanje als toerist en bij herdenkingen van de burgeroorlog in 1986 en 1996. Tijdens deze bezoeken haalde hij herinneringen op aan zijn strijd en ontmoetingen, onder meer met communistische figuren zoals Josip Broz Tito. Jan van Beurden overleed in 1997 in Tilburg, zijn geboortestad.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)