Willem de Jong

Wim de Jong groeide op in een progressief maar streng calvinistisch gezin, waar hij moeite had met het gebrek aan ruimte voor eigen mening. Na zijn schooltijd sloot hij zich aan bij de Arbeiders Jeugdcentrale en later bij de Communistische Jeugd Bond, waar hij actief was in agitpropgroepen. Eind 1937, op 17-jarige leeftijd, vertrok hij illegaal naar Spanje om te vechten in de Spaanse Burgeroorlog. Hij kreeg een korte militaire opleiding en werd mitrailleurschutter bij het Edgar Andre bataljon, het enige Nederlandse lid. Wim nam deel aan zware gevechten, onder andere bij Teruel en de grote slag om de Ebro. Tijdens deze strijd raakte hij gewond en verloor hij veel gewicht. Hij werkte ook in de ravitaillering en maakte de dood van zijn kameraad Paul de Laat van dichtbij mee, wat hem diep trof. Na de terugtrekking van de Internationale Brigades keerde hij eind 1938 terug naar Nederland. Tijdens de oorlog weigerde Wim aanvankelijk militaire dienst, maar ging uiteindelijk toch in dienst na overleg met de burgemeester. Hij verrichtte illegale activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog werd hij actief in de politiek en werd in 1946 gekozen in de gemeenteraad van Koedijk. Begin 1947 verhuisde hij naar Amersfoort, waar hij werkte als distriktsvertegenwoordiger voor de krant De Waarheid en jongeren adviseerde die niet naar Nederlands-Indië wilden worden uitgezonden. Wim de Jong overleed in 1999. Hij werd herinnerd als oud-spanjestrijder en drager van het verzetsherdenkingskruis, een man die zich heroïsch inzette voor een rechtvaardige maatschappij en daarmee een voorbeeld was voor velen.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)