Thea de Groot-Zuckermann

Thea Zuckermann wordt op 10 oktober 1915 geboren in de Duitse stad Dresden. Van Thea’s ouders is weinig informatie voorhanden. Haar vader is Michaël Zuckermann, soms Max genoemd. Thea’s moeder heet Else Ledetsch, ook geboren in Dresden en wel op 26 december 1878. Van Thea zelf weten we dat zij zich in 1934 op 12 augustus verlooft met Nathan De Groot uit Amersfoort, zoon van de Amersfoortse koopman Israël De Groot en Grietje Hilversum . In de advertentie in het Nieuw Israëlitisch Weekblad lezen we dat de ontvangst plaatsvindt in de Hessenstraat nr. 5 van twee tot vijf uur. Op dit adres wonen de ouders van Nathan. Blijkens deze aankondiging is Thea omstreeks die tijd woonachtig in Essen. Opmerkelijk is dat op genoemde datum en adres ook de verloving plaatsheeft van Hijman De Groot, de broer van Nathan. Het huwelijk en de getuigen Het jaar daarop, op 5 juni 1935, treden Thea en Nathan in het huwelijk. Thea is dan 19 jaar en zonder beroep. Nathan is 24 en van beroep koopman. De huwelijksvoltrekking vindt in Amersfoort plaats. Een van de getuigen is Mozes De Groot, ook een broer van Nathan. De andere getuige is Jacob Hamburger, die volgens de persoonskaart uit het Stadsarchief van Amsterdam getrouwd is met Hedwich Ledetsch, een zus van Thea’s moeder. In de huwelijksakte lezen we dat Thea’s vader al overleden is. Haar moeder, Else Ledetsch, woont volgens genoemde akte in Rhenen. Ook Thea zelf woont rond die tijd in Rhenen. Spoor van adressen Na hun huwelijk wonen Thea en haar man nog even in Rhenen, maar al na enkele maanden verhuizen zij naar Amersfoort. De rubriek ‘Gevestigde Personen’ in De Eembode van 13 september 1935 geeft meer inzicht in de verplaatsingen en laat ons samen met andere bronnen zien of de familieleden bij elkaar in de buurt blijven of niet. Het bericht noemt niet alleen dat N. De Groot zijn intrek neemt in de Sint Radboudstraat 41, maar ook Thea’s moeder, Else Ledetsch ook wel weduwe Zuckermann genoemd. Volgens het adresboek van 1936 wonen Thea en Nathan nog steeds in de Sint Radboudstraat, maar dan op nr. 3. De moeder van Thea woont volgens de beschikbare documenten rond die tijd in Amsterdam in de Pijp, in de Willibrordusstraat 29 I . Later, in september 1941, woont zij op de Nieuwe Prinsengracht 88 II , waar de al genoemde Jacob Hamburger en zijn vrouw Hedwich Ledetsch ook ingeschreven staan. Enkele maanden later trouwt Thea’s moeder opnieuw, met Eugen Sittner, en verhuist naar de Nieuwe Achtergracht 35. Leeggehaald In 1937, op 22 januari, wordt Thea’s dochter Grietje geboren, haar eerste en enige kind. In 1938 verhuist het gezin naar Amsterdam om in 1939 opnieuw in Amersfoort te gaan wonen, in de Breestraat 60b, het laatste adres in Amersfoort van Thea, haar man Nathan en hun dochter Grietje. In 1942 staat zij volgens het adresboek daar nog ingeschreven, maar in september van dat jaar wordt hun huis leeggehaald in het kader van de anti-Joodse terreur. Deze actie, door de Duitse bezetter met de onschuldig klinkende naam Hausraterfassung of Möbelaktion aangeduid, is nauwgezet gedocumenteerd. Ieder kopje, ieder kastje of wat dan ook, staat geregistreerd. Op de laatste bladzijde van het betreffende document lezen we: ‘nichts ist stehen geblieben’. Met de toevoeging: ‘Gesch Wert (geschatte waarde) Hfl 150,-. Jonge vrouw van 27 jaar Waar Thea en het gezin na de ruiming verblijven, is ons niet bekend. We weten slechts dat zij op 16 april 1943, dus een half jaar na het leeghalen van hun huis in de Breestraat, in Vught geïnterneerd worden. Twee maanden later, op 6 juni, volgt transport naar Westerbork en op 8 juni wordt Thea, samen met haar man Nathan en hun dochter Grietje , naar Sobibor gedeporteerd om daar om 11 juni 1943 vermoord te worden. Thea is dan 28 jaar. Ook Thea’s moeder, Else Ledetsch vindt daar de dood, even als haar man Eugen Sittner. Thea’s tante en zus van haar moeder, Hedwich, is al in januari van hetzelfde jaar in Auschwitz vergast.

Bron: Stichting Herdenkingsstenen Amersfoort