Johannes Molenaar

Leiden, 27 november 1905 - Buchenwald (D, Thüringen)/Weimar, 5 juni 1942

Jan Molenaar groeide op in Den Haag en werkte aanvankelijk tegen zijn zin in de groentezaak van zijn vader. Hij sloot zich aan bij de sociaaldemocratische jeugdbeweging AJC en later bij de linkse afsplitsing OSP, waar hij een leidende rol vervulde. Door zijn politieke activiteiten werd hij ontslagen bij de Gemeentereiniging. Vanaf 1935 was hij actief in de Revolutionaire Socialisten en medeoprichter van de Bond van Revolutionaire Socialisten, waarvoor hij ook redacteur was. In 1937 vertrok Jan samen met zijn vrouw Annie, een onderwijzeres, naar Spanje om verslag te doen van de Spaanse Burgeroorlog. Ze werden gearresteerd door de communistische partij PCE op verdenking van spionage en zaten 42 dagen gevangen in verschillende Spaanse gevangenissen. Dankzij internationale druk werden ze vrijgelaten en keerden terug naar Nederland, waar Jan zich inzette voor hulp aan Spaanse vluchtelingen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog runde Jan in Amsterdam een klein bedrijfje en was hij betrokken bij het illegale verzetsblad Het Parool en steun aan Vrij Nederland. In maart 1941 werd hij gearresteerd vanwege zijn verzetsactiviteiten en na gevangenschap in Scheveningen en het politiebureau Amersfoort gedeporteerd naar concentratiekamp Buchenwald. Daar overleed hij in juni 1942 na mishandeling door bewakers. Annie Molenaar bleef actief in het verzet door onderduikers te helpen, waaronder de latere Amsterdamse wethouder Wim Polak. Jan Molenaar wordt herdacht als een toegewijde strijder voor het socialisme en de vrijheid, met zijn naam op het AJC-gedenkteken en herinnerd door zijn gedichten en inzet voor de arbeidersbeweging.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)

Woonplaats (tijdens de oorlog)

Thema’s

Beroep (tijdens de oorlog)Journalist, lid verzet

Andere foto’s

Het leven tijdens de oorlog van Johannes Molenaar

1937

26 mei 1937

Vrijwillig vertrokken naar Spanje

26 maart 1941

Gearresteerd in Den Haag

Bronnen

Dit zijn de bronnen die bij Oorlogsbronnen bekend zijn over deze persoon.

Gevallenen '40-'45 database
De Gevallenen 40-45 Database is een aanvulling op de Erelijst van Gevallenen 40-45. De Erelijst een boek, maar de Database is een digitale lijst die constant wordt aangevuld en gecorrigeerd door het NIOD. De database gevallenen 40-45 is aangesloten op Oorlogsbronnen.
Aanbieder
NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
Administratie Kamp Buchenwald
De kampadministratie van Kamp Buchenwald is online beschikbaar bij Arolsen Archives. Hierin zitten verschillende soorten documenten: registratiekaarten, Häftlings-Personal-Karte en nummerkaarten. Soms is er een foto van de gevangene te vinden in dit archief.

Bekijk de bron
Aanbieder
Arolsen Archives
Collectie Duitse Overlijdensakten
Duitse overlijdensakten zijn afschriften van akte van overlijdens van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen of vrijwillig in Duitsland verbleven. Na de oorlog hebben Duitse gemeenteambtenaren deze afschriften opgesteld in opdracht van de geallieerden. Naast persoonsgegevens is soms ook informatie over beroep, religie en doodsoorzaak te vinden.

Bekijk de bron
Aanbieder
CBG|Centrum voor familiegeschiedenis
Dodenboeken Kamp Buchenwald 1937-1945
De dodenboeken van Kamp Buchenwald bevatten informatie over gevangenen die omgekomen zijn in Kamp Buchenwald.

Bekijk de bron
Namenlijst Kamp Amersfoort
Een namenlijst van 32.453 personen die gevangen zaten in Kamp Amersfoort. De lijst is samengesteld door Nationaal Monument Kamp Amersfoort.

Bekijk de bron
Aanbieder
Nationaal Monument Kamp Amersfoort
Geregistreerde oorlogsslachtoffers
180.000 Nederlanders zijn door de Oorlogsgravenstichting geregistreerd als oorlogsslachtoffer. Op Oorlogsbronnen vind je persoonsdata over deze mannen, vrouwen en kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog of de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog zijn omgekomen. Het gaat zowel om militairen als burgers.

Bekijk de bron
Aanbieder
Oorlogsgravenstichting
Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog
De collectie Nederlandse Vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog is een database opgesteld door onderzoekers en het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) te Amsterdam. In deze database zijn zowel bronnen als de biografische gegevens van ongeveer 650 Nederlandse mannen en vrouwen opgenomen die aan de zijde van de Spaanse republikeinse regering aan de Spaanse Burgeroorlog deelnamen.

Bekijk de bron
Aanbieder
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis

Afbeelding van Johannes Molenaar

Ontbreekt een portretfoto, of kan je ons helpen met een betere afbeelding van Johannes Molenaar, dan kan je deze hier toevoegen. Ook is het mogelijk om de bestaande portretfoto beter bij te snijden.