Sake Visser

Sake Visser, geboren als tweede van elf kinderen in Lemmer, begon zijn werkzame leven op jonge leeftijd als visser en bakschipper. Na de voltooiing van de Afsluitdijk in 1932 raakte hij tijdelijk werkloos, maar hervatte later zijn vissersberoep in IJmuiden. In de jaren dertig raakte hij geïnspireerd door lezingen over de Spaanse Burgeroorlog en sloot zich in 1937 aan bij de Internationale Brigade om te vechten voor een rechtvaardiger maatschappij. Hij vocht onder meer bij Madrid, Belchite, Teruel en Brunete. Tijdens de Slag aan de Ebro in 1938 werd hij gevangen genomen en opgesloten in het concentratiekamp San Pedro Cardeña, waar hij onder zware omstandigheden leed aan honger, tyfus opliep en zijn rechteroog verloor. In 1942 kwam hij dankzij Britse bemiddeling vrij en vertrok via Canada naar Engeland, waar hij opnieuw bij de Nederlandse Marine diende tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij werkte onder andere op Hr. Ms. Soemba en hield schuilkelders schoon in Londen. Na de oorlog keerde Sake terug naar Lemmer om te vissen, maar had vaak geen werk. In 1950 trouwde hij met zijn Engelse vrouw Mary Nellie Biles, waarna zij definitief in Nederland mocht blijven. In 1952 verhuisden ze naar Engeland. Na Mary’s overlijden in 1964 keerde Sake terug naar Nederland en hertrouwde in 1965 met Jeltje Schaper, die in 1973 overleed. Het verlies van zijn echtgenotes trof hem zwaarder dan de oorlogservaringen. Sake zelf zei hierover: “Ik ben geen held. Wie bij het volle verstand is, vecht zich niet dood. Ik was bang voor de dood.”

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)