Johannes Marinus Brands

Ook bekend als: Johannes Brands

Johannes wordt geboren op 10 februari 1906 in Oss als zoon van Gerardus Brands en Helena van Erne. Als hij tien jaar oud is, verhuist het gezin naar Haarlem. Eind 1928, als hij 22 jaar oud is, vertrekt Johannes naar Nederlands-Indië, waar hij als infanteriesoldaat van het KNIL wordt gelegerd in Bandoeng op Java. Hij trouwt Eugenie Gerritz, met wie hij een dochter heeft. Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. Tokyo grijpt het aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn geostrategische ligging en natuurlijke oliebronnen is de Nederlandse kolonie voor Japan een van de belangrijkste doelen geworden om Oost-Azië te kunnen overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Johannes ingezet bij de verdediging van Java. Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanse strijdmachten de belangrijkste strategische punten in de archipel ingenomen. Het slecht voorbereide KNIL, ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt nog felle weerstand op Java, maar is uiteindelijk niet opgewassen tegen de invasiemacht. Op 8 maart 1942 capituleert het KNIL in Bandoeng en nog diezelfde dag wordt Johannes in de garnizoensstad Tjimahi krijgsgevangen genomen. Samen met duizenden andere Nederlandse militairen wordt Johannes naar het vasteland van Zuidoost-Azië getransporteerd en als dwangarbeider ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Hij komt uiteindelijk terecht in het Birmese kamp Phadong, 80 kilometer van de Birmese eindhalte Thanbyuzayat. Werken aan de ‘dodenspoorlijn’ betekent lange dagen van extreem zwaar werk in het broeierig hete weer van de tropen. De voeding is zeer karig en er zijn nauwelijks medicijnen voorhanden tegen endemische ziekten. Ondertussen staan de gevangenen bloot aan mishandelingen en lopen grote kans in hun verzwakte toestand te verongelukken. Met name Phadong is berucht om de uitzonderlijk slechte levensomstandigheden die er heersen en staat vanwege de hoge sterfaantallen bekend als een dodenkamp. Ook Johannes wordt slachtoffer van de ontberingen. Op 1 september 1943 wordt hij getroffen door beriberi, een ziekte veroorzaakt door een tekort aan vitamine B1. Hij bezwijkt hieraan op 2 november van dat jaar, op 37-jarige leeftijd. Johannes vindt zijn laatste rustplaats op de oorlogsbegraafplaats te Thanbyuzayat in Myanmar.

Bron: Brabantse Gesneuvelden