Jacobus Johannes van den Berg

Jacobus Johannes van den Berg nam in juni 1938 deel aan de Spaanse Burgeroorlog als lid van de Internationale Brigaden. Hij arriveerde via Figueras en Parijs, georganiseerd door een "Comité Rotterdam". Van den Berg, ongetrouwd en met een lagere schoolopleiding, vocht mee bij de zware gevechten aan de rivier de Ebro. Door de zware verliezen raakte hij gedeprimeerd en deserteerde, maar keerde toch officieel terug naar Nederland in december 1938, samen met andere Nederlandse vrijwilligers op de zogenaamde "lijst Schlosser". Deze groep arriveerde op 5 december in Roosendaal, waar ze stil protesteerden tegen het verbod op het zingen van de Internationale. Na de oorlog hield de Nederlandse Inlichtingendienst Van den Berg in de gaten; vanaf 1947 werd hij geregistreerd als oud-spanjestrijder woonachtig in Rotterdam. Hoewel hij een dossier had dat tot eind jaren zestig liep, leverde dit weinig relevante informatie op. In 1966 werd hij gehoord in een onderzoek naar een andere spanjestrijder, Jansen Schoonhoven. Van den Berg verklaarde bereid te zijn mee te werken, bevestigde zijn deelname aan het Ebro-offensief, maar had geen contact met andere oud-strijders en kende Schoonhoven niet persoonlijk. Van den Bergs leven is vooral bekend vanwege zijn betrokkenheid bij de Spaanse Burgeroorlog en zijn terugkeer naar Nederland, waar hij relatief anoniem bleef en weinig verdere politieke of sociale activiteiten ontwikkelde.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)