Antonius van den Goorbergh

Anton van den Goorbergh verloor in 1923 zijn Nederlandse nationaliteit door zijn dienst in het Franse Vreemdelingenlegioen. In 1928 keerde hij terug naar Nederland. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1937) vocht hij aan regeringszijde, maar zijn betrokkenheid was omstreden. In juli 1937 vertrok hij naar Spanje, terwijl zijn vrouw Margaretha van Maasdam, met wie hij in 1930 trouwde, en haar drie kinderen achterbleven. Zij vroeg herhaaldelijk naar zijn verblijfplaats, omdat er geruchten gingen dat hij gewond was geraakt of zelfs was overleden. In mei 1938 ontsnapte Van den Goorbergh samen met Herman Teeuwen uit een strafkamp van de Internationale Brigaden, waar zij vermoedelijk terechtkwamen wegens desertie. Van den Goorbergh was gewond geraakt en had geweigerd terug te keren naar het front. Zijn verklaringen over zijn tijd in Spanje waren tegenstrijdig; hij ontkende aanvankelijk aanwezig te zijn geweest, maar gaf later toe dat hij onder dwang had gevochten en gewond raakte tijdens de slag bij Brunete in augustus 1937. Na meerdere vluchtpogingen werd hij gevangen gezet. Na terugkeer in Nederland raakte Van den Goorbergh betrokken bij de Tweede Wereldoorlog als vrijwilliger in Frankrijk en Duitsland en werd lid van de NSB, waarvoor hij van december 1944 tot januari 1946 werd gedetineerd. In de jaren daarna wisselde zijn politieke positie sterk; in 1951 werd hij lid van de Rooms-Katholieke Bouwvakarbeidersbond, maar in 1961 werd hij door de Binnenlandse Veiligheidsdienst als "uiterst links" geklasseerd. Pas in 1962 kreeg hij zijn naturalisatie terug. Zijn leven kenmerkte zich door politieke en ideologische wendingen, persoonlijke tegenslagen en een complexe relatie met zijn familie.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)