Adrianus Hubertus Josef Merkx

Ook bekend als: Broeder Valentijn, Valentinus, Broeder Valentinus

Adrianus wordt geboren op 13 augustus 1892 in Hooge en Lage Zwaluwe, als zoon van Jan Merkx en Anna Snellens. Hij treedt toe tot de Congregatie der Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis in Maastricht, waar hij de kloosternaam Valentinus aanneemt. Op 15 augustus 1913 wordt hij in Maastricht geprofest, om daarna als overste-directeur en onderwijzer leiding te geven over het pensionaat St. Louis in Weert. Broeder Valentinus staat bekend als een strikte persoon, streng voor zichzelf en gedreven door een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Dat brengt hem ertoe zich tijdens de Duitse bezetting op te werpen als hulpverlener voor onderduikers. Hij werkt hiervoor intensief samen met de regionale districtshoofden van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO). Op 21 juni organiseert overste-directeur Valentinus in zijn pensionaat een bijeenkomst voor de districtshoofden, voorgezeten door de Amsterdamse Bob Jess die de schuilnaam ‘Peter Vos’ gebruikt. Als de vergadering nog maar een kwartier aan de gang is, stormt de broeder-portier naar binnen met het nieuws dat de Sicherheitsdienst (SD) voor de poort staat en een inval doet. Vier van de elf deelnemers weten zich op tijd te verbergen; Valentinus en zes anderen worden gearresteerd en naar de binnenplaats gedreven, waar ze met het gezicht naar de muur en de handen omhoog langdurig worden verhoord. Naderhand is gebleken dat Bob zelf de vergadering onder dwang heeft verraden. Als illegaal werker in Noord-Nederland was hij in handen van de SD gekomen en niet opgewassen tegen de mishandelingen en dreigementen tijdens veelvuldig verhoor. Onder die omstandigheden heeft hij de SD de weg gewezen naar de vergadering van de kopstukken van de Limburgse onderduikorganisatie. De gearresteerde verzetsmensen worden eerst naar Maastricht en vervolgens naar kamp Vught gebracht. In september, na de evacuatie van het kamp op Dolle Dinsdag, wordt Valentinus gedeporteerd naar concentratiekamp Bergen-Belsen. Tegen het einde van de oorlog wordt dit kamp door de Duitsers gebruikt als ‘dumpplaats’ voor zieke gevangenen uit andere kampen die daar snel bezwijken aan ondervoeding, uitputting, mishandeling en de zeer slechte hygiëne. Onder die omstandigheden kan in het voorjaar van 1945 een vlektyfusepidemie uitbreken die van duizenden gevangenen het leven eist. Een van de slachtoffers is Valentinus die ergens in maart 1945 is bezweken. Als overlijdensdatum wordt de 31e aangehouden; broeder Valentinus is dan 52 jaar geworden.

Bron: Brabantse Gesneuvelden

Adrianus Hubertus Josef Merkx, bekend als Valentinus (Hooge en Lage Zwaluwe, 13 augustus 1892 - Bergen-Belsen, 31 maart 1945), was broeder bij de Congregatie der Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis te Maastricht. Hij bood hulp aan onderduikers en onderhield contacten met verzetsgroep de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO). Op 21 juni 1944 werd hij gearresteerd tijdens een LO-vergadering. Merkx kwam na gevangenschap in Maastricht en Kamp Vught om in Kamp Bergen-Belsen.

Bron: Stichting WO2Net | Oorlogsbronnen.nl