Jan May

Jan May (geboren circa 1914) uit Wormerveer raakte in 1937 samen met zijn vriend Kees de Wit betrokken bij de Spaanse Burgeroorlog door zich aan te sluiten bij de Internationale Brigade. Ondanks hun jonge leeftijd en beperkte middelen reisden zij via Parijs naar Spanje, gesteund door de Communistische Partij. Jan werd ingedeeld bij de 11e Brigade en stond bekend als een dappere, betrouwbare soldaat, hoewel hij geen leiderschapskwaliteiten bezat en politiek weinig georganiseerd was. Tijdens de strijd raakte hij meerdere keren gewond, waaronder een oogblessure die hem blijvend blind maakte aan één oog. Hij nam deel aan belangrijke gevechten, zoals het Ebro-offensief in 1938, en werd geroemd om zijn moed. Na de terugtrekking van de Internationale Brigade keerde Jan in december 1938 terug naar Nederland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloot hij zich aan bij het verzet tegen de Duitse bezetter in Amsterdam. Hij werd gearresteerd en zat twaalf weken gevangen, maar na zijn vrijlating werd hij actief in een Knokploeg en gaf hij instructies aan verzetsstrijders over wapens. Hij eindigde de oorlog als plaatsvervangend commandant van de “Vliegende Colonne” van de Binnenlandse Strijdkrachten. Na de oorlog kampte Jan met psychische problemen en wisselde hij vaak van baan en relaties. Hij werd geroyeerd uit de Communistische Partij en kreeg te maken met juridische problemen. Zijn aanvraag voor het Nederlanderschap werd aanvankelijk afgewezen, waardoor hij jarenlang stateloos bleef. Pas in 1970 werd hij officieel genaturaliseerd. Jan bleef zich inzetten tegen fascisme, onder meer door in 1973 het Spaanse consulaat in Rotterdam te bezetten uit protest tegen politieke processen in Spanje. Hij overleed op 16 oktober 1980.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)